Stan prawny: na 13 września 2007 roku
Tekst aktu: Dz. U. nr 92, poz. 880, zm. Dz. U. 2005, nr 113, poz. 954;
nr 130, poz. 1087; Dz. U. 2007, nr 75, poz. 493.
Wejście w życie: 1 maja 2004 r. z wyjątkiem art. 39 i i 134 pkt 2, które
wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2005 r.
USTAWA
z dnia 16 kwietnia 2004 r.
o ochronie przyrody
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa określa cele, zasady i formy
ochrony przyrody żywej i nieożywionej oraz krajobrazu.
Art. 2. 1. Ochrona przyrody, w rozumieniu ustawy, polega na zachowaniu,
zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników
przyrody:
2. Celem ochrony przyrody jest:
Art. 3. Cele ochrony przyrody są realizowane przez:
Art. 4.
1. Obowiązkiem
organów administracji publicznej, osób prawnych i innych jednostek
organizacyjnych oraz osób fizycznych jest dbałość o przyrodę będącą
dziedzictwem i bogactwem narodowym.
2. Organy administracji publicznej są obowiązane do zapewnienia warunków
prawnych, organizacyjnych i finansowych dla ochrony przyrody.
3. Obowiązkiem organów administracji publicznej, instytucji naukowych i
oświatowych, a także publicznych środków masowego przekazu jest prowadzenie
działalności edukacyjnej, informacyjnej i promocyjnej w dziedzinie ochrony
przyrody.
Art. 5. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
Rozdział 2
Formy ochrony przyrody
Art. 6. 1. Formami ochrony przyrody są:
2. W drodze porozumienia z sąsiednimi
państwami mogą być wyznaczane przygraniczne obszary cenne pod względem
przyrodniczym w celu ich wspólnej ochrony.
Art. 7. 1. Utworzenie lub powiększenie obszaru parku narodowego lub
rezerwatu przyrody jest celem publicznym w rozumieniu ustawy z dnia 21 sierpnia
1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543, z
późn. zm.).
2. Utworzenie lub powiększenie obszaru parku narodowego lub rezerwatu
przyrody obejmujące obszary, które stanowią nieruchomości niebędące własnością
Skarbu Państwa, następuje za zgodą właściciela, a w razie braku jego zgody - w
trybie wywłaszczenia określonym w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o
gospodarce nieruchomościami.
Art. 8. 1. Park narodowy obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi
wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi,
o powierzchni nie mniejszej niż 1.000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe.
2. Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności
biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów
krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody
oraz odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin,
siedlisk zwierząt lub siedlisk grzybów.
3. Park narodowy jest państwową jednostką budżetową w rozumieniu
przepisów o finansach publicznych.
4. Minister właściwy do spraw środowiska, w drodze zarządzenia, nadaje
parkowi narodowemu statut określający jego strukturę organizacyjną.
Art. 9. 1. Nadzór nad parkami narodowymi sprawuje minister właściwy do
spraw środowiska.
2. Nadzór, o którym mowa w ust. 1, obejmuje:
Art. 10.
1. Utworzenie parku
narodowego, zmiana jego granic lub likwidacja następuje w drodze rozporządzenia
Rady Ministrów, które określa jego nazwę, obszar, przebieg granicy, otulinę i
nieruchomości Skarbu Państwa nieprzechodzące w trwały zarząd parku narodowego.
Rada Ministrów, wydając rozporządzenie, kieruje się rzeczywistym stanem
wartości przyrodniczych obszaru. Likwidacja lub zmniejszenie obszaru parku
narodowego następuje wyłącznie w razie bezpowrotnej utraty wartości
przyrodniczych i kulturowych jego obszaru.
2. Utworzenie parku narodowego, zmiana jego granic lub likwidacja może
nastąpić po uzgodnieniu z właściwymi miejscowo organami uchwałodawczymi
jednostek samorządu terytorialnego, na których obszarze działania planuje się
powyższe zmiany, oraz po zaopiniowaniu, w terminie 30 dni od dnia przedłożenia
tych zmian, przez zainteresowane organizacje pozarządowe. Niezłożenie opinii w
przewidzianym terminie uznaje się za brak uwag.
3. Nieruchomości Skarbu Państwa położone w granicach parku narodowego i
służące realizacji jego celów zostają oddane w trwały zarząd parku narodowego,
na zasadach określonych w rozdziale 5 działu II ustawy z dnia 21 sierpnia 1997
r. o gospodarce nieruchomościami.
4. Administrowanie obszarami morskimi położonymi w granicach parku
narodowego odbywa się na podstawie działu III ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o
obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z
2003 r. Nr 153, poz. 1502, z późn. zm.).
5. Parkowi narodowemu przysługuje prawo pierwokupu nieruchomości
położonej w granicach parku narodowego na rzecz Skarbu Państwa.
6. Projekty studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów
zagospodarowania przestrzennego województw oraz planów zagospodarowania
przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej
strefy ekonomicznej w części dotyczącej parku narodowego i jego otuliny
wymagają uzgodnienia z dyrektorem parku narodowego w zakresie ustaleń tych
planów, mogących mieć negatywny wpływ na ochronę przyrody parku narodowego.
Art. 11. 1. Na obszarach graniczących z parkiem narodowym wyznacza się
otulinę parku narodowego.
2. W otulinie może być utworzona strefa ochronna zwierząt łownych ze
względu na potrzebę ochrony zwierząt w parku narodowym.
3. Strefa ochronna zwierząt łownych nie podlega włączeniu w granice
obwodów łowieckich.
4. Minister właściwy do spraw środowiska ustanawia, w drodze
rozporządzenia, strefę ochronną zwierząt łownych, określając obszary wchodzące
w jej skład oraz kryteria i sposoby utrzymania właściwej liczebności i
struktury populacji poszczególnych gatunków zwierząt łownych, kierując się
potrzebą:
5. Ochrona zwierząt łownych w strefie
ochronnej zwierząt łownych należy do zadań dyrektora parku narodowego.
Art. 12. 1. Obszar parku narodowego jest udostępniany w celach
naukowych, edukacyjnych, kulturowych, turystycznych, rekreacyjnych i sportowych
w sposób, który nie wpłynie negatywnie na przyrodę w parku narodowym.
2. W planie ochrony parku narodowego, a do czasu jego sporządzenia - w
zadaniach ochronnych ustala się miejsca, które mogą być udostępniane, oraz
maksymalną liczbę osób mogących przebywać jednocześnie w tych miejscach.
3. Za wstęp do parku narodowego lub na niektóre jego obszary oraz za
udostępnianie parku narodowego lub niektórych jego obszarów mogą być pobierane
opłaty.
4. Wysokość opłat, o których mowa w ust. 3, ustala dyrektor parku
narodowego.
5. Opłata za jednorazowy wstęp do parku nie może przekraczać kwoty 6 zł waloryzowanej
o prognozowany średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych
ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej.
6. Opłaty, o których mowa w ust. 3, uiszcza się w formie wykupu biletu
wstępu jednorazowego lub wstępu wielokrotnego w miejscach pobierania opłat lub
wnosi się na rachunek bankowy parku narodowego.
7. Opłat za wstęp do parku narodowego lub na niektóre jego obszary nie
pobiera się od:
8. Opłatę za wstęp do parku narodowego lub na niektóre jego obszary w wysokości 50 % stawki opłaty ustalonej przez dyrektora parku narodowego pobiera się od:
9. Opłaty, o których mowa w ust. 3, są
przychodami gospodarstw pomocniczych przy parkach narodowych w rozumieniu art.
20 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r.
Nr 15, poz. 148, z późn. zm.) i są przeznaczone na tworzenie i utrzymanie
infrastruktury turystycznej i edukacyjnej parku narodowego oraz na ochronę
przyrody. Opłaty pobierane za wstęp do parku narodowego, w wysokości 15 %
wpływów za każdy kwartał, przeznacza się na dofinansowanie działalności
ratowniczej specjalistycznych organizacji ratowniczych - Górskiego Ochotniczego
Pogotowia Ratunkowego oraz Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego,
działających na terenie danego parku narodowego.
10. Minister właściwy do spraw środowiska, uwzględniając zróżnicowanie
walorów przyrodniczych i krajobrazowych parków narodowych, nasilenie ruchu
turystycznego i jego oddziaływanie na przyrodę parków narodowych, określi, w
drodze rozporządzenia, parki narodowe lub niektóre ich obszary, gdzie za wstęp
pobiera się opłaty.
Art. 13. 1. Rezerwat przyrody obejmuje obszary zachowane w stanie
naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a
także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i
składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami
przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi.
2. Na obszarach graniczących z rezerwatem przyrody może być wyznaczona
otulina.
3. Uznanie za rezerwat przyrody obszarów, o których mowa w ust. 1,
następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa jego nazwę, położenie
lub przebieg granicy i otulinę, jeżeli została wyznaczona, cele ochrony oraz
rodzaj, typ i podtyp rezerwatu przyrody, a także sprawującego nadzór nad
rezerwatem. Wojewoda, w drodze rozporządzenia, za zgodą ministra właściwego do
spraw środowiska i po zasięgnięciu opinii wojewódzkiej rady ochrony przyrody,
może zmniejszyć lub zwiększyć obszar rezerwatu przyrody, zmienić cele ochrony,
a w razie bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych, dla których rezerwat
został powołany - zlikwidować rezerwat przyrody.
4. Wojewoda, w drodze rozporządzenia, może wprowadzić opłaty za wstęp na
obszar rezerwatu przyrody, kierując się potrzebą ochrony przyrody.
5. Wojewoda ustala stawki opłat, o których mowa w ust. 4, przy czym
opłata za jednorazowy wstęp do rezerwatu nie może przekraczać kwoty 6 zł
waloryzowanej o prognozowany średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej.
6. Opłaty, o których mowa w ust. 4, są przeznaczane na ochronę przyrody.
Art. 14. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze
rozporządzenia, rodzaje, typy i podtypy rezerwatów przyrody, kierując się
potrzebą zapewnienia na obszarach cennych przyrodniczo, zróżnicowanych pod
względem wartości przyrodniczych, ochrony rezerwatowej oraz wytypowania
reprezentatywnej liczby rezerwatów przyrody ze względu na dominujący przedmiot
ochrony i główny typ ekosystemu.
Art. 15. 1. W parkach narodowych oraz w rezerwatach
przyrody zabrania się:
2. Zakazy, o których mowa w ust. 1, nie dotyczą:
3. Minister właściwy do spraw
środowiska może zezwolić na odstępstwa od zakazów, o których mowa w ust. 1,
jeżeli jest to uzasadnione potrzebą ochrony przyrody, wykonywaniem badań
naukowych, celami edukacyjnymi, kulturowymi, turystycznymi, rekreacyjnymi i
sportowymi, celami kultu religijnego lub realizacją inwestycji liniowych celu
publicznego w przypadku braku rozwiązań alternatywnych, pod warunkiem
przeprowadzenia przez inwestora działań kompensujących utratę wartości
przyrodniczych danego obszaru.
Art. 16. 1. Park krajobrazowy obejmuje obszar chroniony ze względu na
wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu
zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju.
2. Na obszarach graniczących z parkiem krajobrazowym może być wyznaczona
otulina.
3. Utworzenie parku krajobrazowego lub powiększenie jego obszaru
następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa jego nazwę, obszar,
przebieg granicy i otulinę, jeżeli została wyznaczona, szczególne cele ochrony
oraz zakazy właściwe dla danego parku krajobrazowego lub jego części wybrane
spośród zakazów, o których mowa w art. 17 ust. 1, wynikające z potrzeb jego
ochrony. Likwidacja lub zmniejszenie obszaru parku krajobrazowego następuje w
drodze rozporządzenia wojewody, po uzgodnieniu z właściwymi miejscowo radami
gmin, z powodu bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych, historycznych i
kulturowych oraz walorów krajobrazowych na obszarach projektowanych do
wyłączenia spod ochrony.
4. Projekt rozporządzenia w sprawie utworzenia, zmiany granic lub
likwidacji parku krajobrazowego wymaga uzgodnienia z właściwą miejscowo radą
gminy.
5. Statut parku krajobrazowego lub zespołu parków krajobrazowych
określający strukturę organizacyjną parku lub zespołu parków nadaje wojewoda, w
drodze zarządzenia.
6. Grunty rolne i leśne oraz inne nieruchomości znajdujące się w
granicach parku krajobrazowego pozostawia się w gospodarczym wykorzystaniu.
7. Projekty studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów
zagospodarowania przestrzennego województw oraz planów zagospodarowania
przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej
strefy ekonomicznej w części dotyczącej parku krajobrazowego i jego otuliny
wymagają uzgodnienia z właściwym miejscowo wojewodą.
Art. 17. 1. W parku krajobrazowym mogą być wprowadzone następujące
zakazy:
2. Zakazy, o których mowa w ust. 1, nie dotyczą:
3. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt
1, nie dotyczy realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko nie
jest obowiązkowe i przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na środowisko
wykazała brak niekorzystnego wpływu na przyrodę parku krajobrazowego.
4. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 14, nie dotyczy statków jednostek
ratowniczych, jednostek organizacyjnych właściciela wód lub urządzeń wodnych
zlokalizowanych na wodach, inspektorów żeglugi śródlądowej, Państwowej i
Społecznej Straży Rybackiej, promów w ciągu dróg publicznych, prowadzenia
racjonalnej gospodarki rybackiej oraz wykonywania zadań z zakresu ochrony
przyrody przez Służbę Parku Krajobrazowego.
Art. 18. 1. Dla parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków
krajobrazowych sporządza się i realizuje plan ochrony.
2. Plan ochrony, o którym mowa w ust. 1, ustanawia się w terminie 5 lat
od dnia utworzenia parku narodowego, uznania obszaru za rezerwat przyrody albo
utworzenia parku krajobrazowego.
Art. 19. 1. Projekt planu ochrony sporządza dla:
2. Projekt planu ochrony, o którym mowa w ust. 1, wymaga:
3. Przepisy ust. 2 stosuje się
odpowiednio w przypadku dokonywania zmiany planu ochrony.
4. Projekt planu ochrony dla rezerwatu przyrody wymaga uzgodnienia z
ministrem właściwym do spraw środowiska.
5. Minister właściwy do spraw środowiska ustanawia, w drodze
rozporządzenia, plan ochrony dla parku narodowego w terminie 6 miesięcy od dnia
otrzymania projektu planu lub odmawia jego ustanowienia, jeżeli projekt planu
jest niezgodny z celami ochrony przyrody, uwzględniając konieczność
dostosowania działań ochronnych do celów ochrony parku narodowego. Plan ochrony
może być zmieniony, jeżeli wynika to z potrzeb ochrony przyrody.
6. Wojewoda ustanawia, w drodze rozporządzenia, plan ochrony dla
rezerwatu przyrody i parku krajobrazowego w terminie 6 miesięcy od dnia
otrzymania projektu planu lub odmawia jego ustanowienia, jeżeli projekt planu
jest niezgodny z celami ochrony przyrody. Plan ochrony może być zmieniony,
jeżeli wynika to z potrzeb ochrony przyrody.
7. Plan ochrony dla rezerwatu przyrody położonego na terenie kilku
województw ustanawia wojewoda, na którego terenie znajduje się największa
powierzchnia tego rezerwatu, w porozumieniu z pozostałymi wojewodami.
8. Plan ochrony dla parku krajobrazowego położonego na terenie kilku
województw ustanawia wojewoda właściwy ze względu na siedzibę dyrekcji parku, w
porozumieniu z pozostałymi wojewodami.
Art. 20. 1. Plan ochrony dla parku narodowego, rezerwatu przyrody oraz
parku krajobrazowego sporządza się na okres 20 lat, z uwzględnieniem:
2. Prace przy sporządzaniu planów ochrony, o których mowa w ust. 1, polegają na:
3. Plan ochrony dla parku narodowego oraz rezerwatu przyrody zawiera:
4. Plan ochrony dla parku krajobrazowego zawiera:
Art. 21. Minister właściwy do spraw środowiska określi dla parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, w drodze rozporządzenia:
- kierując
się potrzebą ochrony zasobów, tworów i składników przyrody żywej i nieożywionej
w parkach narodowych, rezerwatach przyrody oraz parkach krajobrazowych, z
uwzględnieniem możliwości technicznych, organizacyjnych i finansowych oraz
poziomu wiedzy i nauki w zakresie ochrony przyrody.
Art. 22. 1. Dla parku narodowego lub rezerwatu przyrody, do czasu
ustanowienia planu ochrony, sprawujący nadzór sporządza projekt zadań
ochronnych.
2. Zadania ochronne, o których mowa w ust. 1, ustanawia, w drodze
zarządzenia:
3. Zadania ochronne, o których mowa w ust. 1, uwzględniają:
4. Zadania ochronne, o których mowa w
ust. 1, mogą być ustanawiane na rok lub równocześnie na kolejne lata, nie
dłużej jednak niż na 5 lat.
Art. 23. 1. Obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze
względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach,
wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką
i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych.
2. Wyznaczenie obszaru chronionego krajobrazu następuje w drodze
rozporządzenia wojewody, które określa jego nazwę, położenie, obszar,
sprawującego nadzór, ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów oraz
zakazy właściwe dla danego obszaru chronionego krajobrazu lub jego części
wybrane spośród zakazów wymienionych w art. 24 ust. 1, wynikające z potrzeb
jego ochrony. Likwidacja lub zmiana granic obszaru chronionego krajobrazu
następuje w drodze rozporządzenia wojewody, po zaopiniowaniu przez wojewódzką
radę ochrony przyrody oraz właściwe miejscowo rady gmin, z powodu bezpowrotnej
utraty wyróżniającego się krajobrazu o zróżnicowanych ekosystemach i możliwości
zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem.
3. Projekt rozporządzenia w sprawie wyznaczenia lub powiększenia obszaru
chronionego krajobrazu wymaga uzgodnienia z właściwą miejscowo radą gminy.
4. Jeżeli wojewoda nie wyznaczył obszaru chronionego krajobrazu, obszar
ten może być wyznaczony przez radę gminy, w drodze uchwały, która określa jego
nazwę, położenie, obszar, sprawującego nadzór, ustalenia dotyczące czynnej
ochrony ekosystemów oraz zakazy właściwe dla danego obszaru chronionego krajobrazu
lub jego części wybrane spośród zakazów wymienionych w art. 24 ust. 1,
wynikające z potrzeb jego ochrony. Likwidacja lub zmiana granic obszaru
chronionego krajobrazu następuje w drodze uchwały rady gminy.
5. Projekty studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów
zagospodarowania przestrzennego województw i planów zagospodarowania
przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej
strefy ekonomicznej, w części dotyczącej obszaru chronionego krajobrazu,
wymagają uzgodnienia z właściwym wojewodą.
Art. 24. 1. Na obszarze chronionego krajobrazu mogą być wprowadzone
następujące zakazy:
od linii brzegów klifowych oraz w pasie technicznym brzegu morskiego.
2. Zakazy, o których mowa w ust. 1, nie dotyczą:
Art. 25. 1. Sieć obszarów Natura 2000 obejmuje:
2. Obszar Natura 2000 może obejmować
część lub całość obszarów i obiektów objętych formami ochrony przyrody, o
których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-4 i 6-9.
Art. 26. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze
rozporządzenia, typy siedlisk przyrodniczych oraz gatunki roślin i zwierząt, ze
wskazaniem typów siedlisk przyrodniczych i gatunków o znaczeniu priorytetowym,
wymagające ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000, a także kryteria i sposoby wyboru reprezentatywnej liczby i powierzchni siedlisk przyrodniczych
oraz siedlisk roślin i siedlisk zwierząt do ochrony w formie obszarów Natura
2000, mając na uwadze zachowanie szczególnie cennych i zagrożonych składników
różnorodności biologicznej.
Art. 27. 1. Minister właściwy do spraw środowiska opracowuje projekt
listy obszarów Natura 2000, zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej.
2. Projekt, o którym mowa w ust. 1, wymaga zasięgnięcia opinii
właściwych miejscowo rad gmin. Niezłożenie opinii w terminie 30 dni od dnia
otrzymania projektu uznaje się za brak uwag.
3. Minister właściwy do spraw środowiska, po uzyskaniu zgody Rady
Ministrów, przekazuje Komisji Europejskiej:
Art. 28.
1. Wyznaczenie
obszaru Natura 2000, zmiana jego granic lub likwidacja następuje w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw rolnictwa, ministrem właściwym do spraw rozwoju
wsi i z ministrem właściwym do spraw gospodarki wodnej, w drodze rozporządzenia
ministra właściwego do spraw środowiska, które określa nazwę, położenie
administracyjne, obszar i mapę obszaru, cel i przedmiot ochrony oraz
sprawującego nadzór nad obszarem. Minister właściwy do spraw środowiska,
wydając rozporządzenie, kieruje się rzeczywistym stanem siedlisk przyrodniczych
oraz gatunków roślin i zwierząt.
2. Po wyznaczeniu obszarów specjalnej ochrony ptaków minister właściwy
do spraw środowiska przekazuje listę tych obszarów Komisji Europejskiej.
3. Specjalne obszary ochrony siedlisk minister właściwy do spraw
środowiska wyznacza po uzgodnieniu z Komisją Europejską.
Art. 29. 1. Dla obszaru Natura 2000 minister właściwy do spraw
środowiska ustanawia, w drodze rozporządzenia, plan ochrony na okres 20 lat,
uwzględniający ekologiczne właściwości siedlisk przyrodniczych oraz gatunków
roślin i zwierząt, dla których ochrony obszar ten został wyznaczony,
wykorzystując, obejmujące obszar Natura 2000, plany ochrony ustanowione dla
parku narodowego, rezerwatu przyrody i parku krajobrazowego oraz plany
urządzenia lasu. Plan ochrony może być zmieniony, jeżeli wynika to z potrzeb
ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt.
2. Projekt planu ochrony obszaru Natura 2000 sporządza sprawujący nadzór
nad obszarem w terminie 5 lat od dnia wyznaczenia tego obszaru, w uzgodnieniu z
właściwymi miescowo radami gmin.
3. Plan ochrony obszaru Natura 2000 zawiera:
Art. 30.
1. Minister
właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, tryb i zakres
opracowania projektu planu ochrony, o którym mowa w art. 29 ust. 1, w tym
sposoby ochrony siedlisk przyrodniczych i gatunków roślin i zwierząt, dla
których ochrony wyznacza się obszary Natura 2000, kierując się potrzebą ochrony
tych obszarów.
2. Plan ochrony ustanowiony dla parku narodowego, rezerwatu przyrody,
parku krajobrazowego oraz plan urządzenia lasu powinny być zgodne z planem
ochrony ustanowionym dla obszaru Natura 2000, jeżeli obszar ten obejmuje teren
parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego lub obszar objęty
planem urządzenia lasów.
Art. 31. Sprawujący nadzór nad obszarem Natura 2000 sporządza i
przekazuje ministrowi właściwemu do spraw środowiska, co 6 lat w odniesieniu do
specjalnego obszaru ochrony siedlisk oraz co 3 lata w odniesieniu do obszaru
specjalnej ochrony ptaków, ocenę realizacji ochrony tego obszaru, zawierającą
informacje dotyczące podejmowanych działań ochronnych oraz wpływu tych działań
na stan ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla
których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, a także wyniki monitorowania i nadzoru tych działań.
Art. 32. 1. Minister właściwy do spraw środowiska nadzoruje
funkcjonowanie obszarów Natura 2000, prowadząc ewidencję danych niezbędnych do
podejmowania działań w zakresie ich ochrony.
2. Nadzór, o którym mowa w ust. 1, polega na:
3. Wojewoda koordynuje funkcjonowanie
obszarów Natura 2000 na obszarze swojego działania.
4. Na terenie zarządzanym przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy
Państwowe znajdującym się na obszarze Natura 2000 zadania w zakresie ochrony
przyrody wykonuje samodzielnie miejscowy nadleśniczy, zgodnie z ustaleniami
planu ochrony obszaru Natura 2000 uwzględnionym w planie urządzenia lasu.
Art. 33. 1. Zabrania się podejmowania działań mogących w znaczący sposób
pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt,
a także w znaczący sposób wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony
został wyznaczony obszar Natura 2000, z zastrzeżeniem art. 34.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do projektowanych obszarów
Natura 2000, znajdujących się na liście, o której mowa w art. 27 ust. 1, do
czasu odmowy zatwierdzenia albo zatwierdzenia tych obszarów przez Komisję
Europejską jako obszary Natura 2000 i ich wyznaczenia w trybie przepisów, o
których mowa w art. 28.
3. Projekty planów i projekty zmian do przyjętych planów oraz planowane
przedsięwzięcia, które nie są bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura
2000 lub obszarów, o których mowa w ust. 2, lub nie wynikają z tej ochrony, a
które mogą na te obszary znacząco oddziaływać, wymagają przeprowadzenia postępowania
w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, na zasadach określonych w ustawie
z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska.
4-6. (uchylone).
Art. 34. 1. Jeżeli przemawiają za tym konieczne wymogi nadrzędnego
interesu publicznego, w tym wymogi o charakterze społecznym lub gospodarczym, i
wobec braku rozwiązań alternatywnych, właściwy miejscowo wojewoda, a na
obszarach morskich dyrektor właściwego urzędu morskiego, może zezwolić na
realizację planu lub przedsięwzięcia, które mogą mieć negatywny wpływ na
siedliska przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt, dla których ochrony
został wyznaczony obszar Natura 2000, zapewniając wykonanie kompensacji
przyrodniczej niezbędnej do zapewnienia spójności i właściwego funkcjonowania
sieci obszarów Natura 2000, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Jeżeli na obszarze Natura 2000 występuje siedlisko lub gatunek o
znaczeniu priorytetowym, zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, może zostać
udzielone wyłącznie w celu:
Art. 35.
1. Wydając
zezwolenie, o którym mowa w art. 34 ust. 1, wojewoda lub dyrektor urzędu
morskiego ustala zakres, miejsce, termin i sposób wykonania kompensacji
przyrodniczej.
2. Koszty kompensacji przyrodniczej ponosi podmiot realizujący plan lub
przedsięwzięcie.
3. Wojewoda lub dyrektor urzędu morskiego nadzoruje wykonanie
kompensacji przyrodniczej.
4. Wojewoda lub dyrektor urzędu morskiego informuje ministra właściwego
do spraw środowiska o zezwoleniach, o których mowa w art. 34, o ich
wykorzystaniu oraz o skutkach realizacji planu lub przedsięwzięcia i wykonanej
kompensacji przyrodniczej.
Art. 35a. W przypadku planowanych przedsięwzięć, które mogą znacząco
oddziaływać na obszar Natura 2000 i nie są bezpośrednio związane z ochroną
obszaru Natura 2000 lub nie wynikają z tej ochrony, zezwolenie, o którym mowa w
art. 34 ust. 1, zastępuje się decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na
realizację przedsięwzięcia, w rozumieniu ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. -
Prawo ochrony środowiska; do decyzji stosuje się odpowiednio art. 34 i 35.
Art. 36. 1. Na obszarach Natura 2000, z zastrzeżeniem ust. 2, nie
podlega ograniczeniu działalność związana z utrzymaniem urządzeń i obiektów
służących bezpieczeństwu przeciwpowodziowemu oraz działalność gospodarcza,
rolna, leśna, łowiecka i rybacka, a także amatorski połów ryb, jeżeli nie
zagrażają one zachowaniu siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin lub
zwierząt ani nie wpływają w sposób istotny negatywnie na gatunki roślin i
zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000.
2. Prowadzenie działalności, o której mowa w ust. 1, na obszarach Natura
2000 wchodzących w skład parków narodowych i rezerwatów przyrody, jest
dozwolone wyłącznie w zakresie, w jakim nie narusza to zakazów obowiązujących
na tych obszarach.
3. Jeżeli działalność gospodarcza, rolna, leśna, łowiecka lub rybacka
wymaga dostosowania do wymogów ochrony obszaru Natura 2000, na którym nie mają
zastosowania programy wsparcia z tytułu obniżenia dochodowości, wojewoda może
zawrzeć umowę z właścicielem lub posiadaczem obszaru, z wyjątkiem zarządców
nieruchomości Skarbu Państwa, która zawiera wykaz niezbędnych działań, sposoby
i terminy ich wykonania oraz warunki i terminy rozliczenia należności za
wykonane czynności, a także wartość rekompensaty za utracone dochody wynikające
z wprowadzonych ograniczeń.
Art. 37. Jeżeli działania na obszarze Natura 2000 zostały podjęte bez
przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, o
którym mowa w art. 33 ust. 3, wojewoda, a na obszarach morskich dyrektor
właściwego urzędu morskiego, nakazuje ich natychmiastowe wstrzymanie i podjęcie
w wyznaczonym terminie niezbędnych czynności w celu przywrócenia poprzedniego
stanu danego obszaru, jego części lub chronionych na nim gatunków.
Art. 38. Minister właściwy do spraw środowiska składa do Komisji
Europejskiej raporty i notyfikacje dotyczące obszarów Natura 2000 oraz
występuje o opinie w sprawie tych obszarów.
Art. 39. Koszty związane z wdrożeniem i funkcjonowaniem sieci obszarów
Natura 2000 w zakresie nieobjętym finansowaniem przez Wspólnotę Europejską są
finansowane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister
właściwy do spraw środowiska, oraz z funduszy celowych.
Art. 40. 1. Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej
lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej,
historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami,
wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy
gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary,
głazy narzutowe oraz jaskinie.
2. Na terenach niezabudowanych, jeżeli nie stanowi to zagrożenia dla
ludzi lub mienia, drzewa stanowiące pomniki przyrody podlegają ochronie aż do
ich samoistnego, całkowitego rozpadu.
3. Minister właściwy do spraw środowiska może określić, w drodze
rozporządzenia, kryteria uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za
pomniki przyrody, kierując się potrzebą ochrony drzew i krzewów ze względu na
ich wielkość, wiek, pokrój i znaczenie historyczne, a odnośnie tworów przyrody
nieożywionej - ze względu na ich znaczenie naukowe, estetyczne i krajobrazowe.
Art. 41. 1. Stanowiskami dokumentacyjnymi są niewyodrębniające się na
powierzchni lub możliwe do wyodrębnienia, ważne pod względem naukowym i
dydaktycznym, miejsca występowania formacji geologicznych, nagromadzeń
skamieniałości lub tworów mineralnych, jaskinie lub schroniska podskalne wraz z
namuliskami oraz fragmenty eksploatowanych lub nieczynnych wyrobisk powierzchniowych
i podziemnych.
2. Stanowiskami dokumentacyjnymi mogą być także miejsca występowania
kopalnych szczątków roślin lub zwierząt.
Art. 42. Użytkami ekologicznymi są zasługujące na ochronę pozostałości
ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej -
naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i
krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności,
starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz
stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich
ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania.
Art. 43. Zespołami przyrodniczo-krajobrazowymi są fragmenty krajobrazu
naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory
widokowe lub estetyczne.
Art. 44. 1. Ustanowienie pomnika przyrody, stanowiska dokumentacyjnego,
użytku ekologicznego lub zespołu przyrodniczo-krajobrazowego następuje w drodze
rozporządzenia wojewody albo uchwały rady gminy, jeżeli wojewoda nie ustanowił
tych form ochrony przyrody.
2. Rozporządzenie wojewody lub uchwała rady gminy, o których mowa w ust.
1, określają nazwę danego obiektu lub obszaru, jego położenie, sprawującego
nadzór, szczególne cele ochrony, w razie potrzeby ustalenia dotyczące jego
czynnej ochrony oraz zakazy właściwe dla tego obiektu, obszaru lub jego części,
wybrane spośród zakazów wymienionych w art. 45 ust. 1.
3. Zniesienia formy ochrony przyrody, o której mowa w ust. 1, dokonuje
organ, który ustanowił daną formę ochrony przyrody; wojewoda - w drodze
rozporządzenia, rada gminy - w drodze uchwały.
4. Zniesienie formy ochrony przyrody, o której mowa w ust. 1, następuje
w razie utraty wartości przyrodniczych, ze względu na które ustanowiono formę
ochrony przyrody, lub w razie konieczności realizacji inwestycji celu
publicznego lub zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego.
Art. 45. 1. W stosunku do pomnika przyrody, stanowiska dokumentacyjnego,
użytku ekologicznego lub zespołu przyrodniczo-krajobrazowego mogą być
wprowadzone następujące zakazy:
2. Zakazy, o których mowa w ust. 1, nie dotyczą:
Art. 46.
1. Ochrona
gatunkowa ma na celu zapewnienie przetrwania i właściwego stanu ochrony dziko
występujących roślin, zwierząt i grzybów oraz ich siedlisk, gatunków rzadko
występujących, endemicznych, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem
oraz objętych ochroną na podstawie umów międzynarodowych, a także zachowanie
różnorodności gatunkowej i genetycznej.
2. W celu ochrony ostoi i stanowisk roślin lub grzybów objętych ochroną
gatunkową lub ostoi, miejsc rozrodu i regularnego przebywania zwierząt objętych
ochroną gatunkową mogą być ustalane strefy ochrony.
Art. 47. 1. Rośliny, zwierzęta i grzyby gatunków zagrożonych wyginięciem
w środowisku przyrodniczym podlegają ochronie ex situ w ogrodach zoologicznych,
ogrodach botanicznych lub bankach genów.
2. Ochrona ex situ gatunków, o których mowa w ust. 1, powinna zmierzać
do przywrócenia osobników tych gatunków do środowiska przyrodniczego.
Art. 48. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia:
- kierując
się potrzebą ochrony dziko występujących roślin, ich siedlisk, ostoi lub
stanowisk oraz wymaganiami ekologicznymi, naukowymi i kulturowymi, a także
biorąc pod uwagę obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa Unii Europejskiej.
Art. 49. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia:
- kierując
się potrzebą ochrony dziko występujących zwierząt, ich siedlisk, ostoi lub
stanowisk oraz wymaganiami ekologicznymi, naukowymi i kulturowymi, a także
biorąc pod uwagę obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa Unii Europejskiej.
Art. 50. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia:
- kierując
się potrzebą ochrony dziko występujących grzybów, ich siedlisk, ostoi lub
stanowisk oraz wymaganiami ekologicznymi, naukowymi i kulturowymi, a także
biorąc pod uwagę obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa Unii Europejskiej.
Art. 51. 1. W stosunku do dziko występujących roślin i grzybów objętych
ochroną gatunkową mogą być wprowadzone następujące zakazy:
2. W stosunku do dziko występujących roślin i grzybów objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone odstępstwa od zakazów, o których mowa w ust. 1, dotyczące:
Art. 52. 1. W stosunku do dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone następujące zakazy:
2. W stosunku do dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone odstępstwa od zakazów, o których mowa w ust. 1, dotyczące:
Art. 53. Wojewoda, w drodze rozporządzenia,
może wprowadzić na terenie województwa, na czas określony, ochronę gatunków
roślin, zwierząt lub grzybów nieobjętych ochroną określoną w przepisach, o
których mowa w art. 48-50, a także właściwe dla nich zakazy wybrane spośród
zakazów, o których mowa w art. 51 ust. 1 oraz art. 52 ust. 1, a także odstępstwa od zakazów, o których mowa w art. 51 ust. 2 oraz art. 52 ust. 2.
Art. 54. Chwytanie lub zabijanie dziko występujących zwierząt, o których
mowa w art. 49 pkt 1 lit. b, nie może być wykonywane przy użyciu:
Art. 55. Minister właściwy do spraw
środowiska określi, w drodze rozporządzenia, sposoby obrączkowania ptaków,
wzory obrączek oraz materiały, z jakich mogą być wykonane obrączki, kierując
się potrzebą ochrony ptaków przed niekontrolowanym i niewłaściwym
obrączkowaniem.
Art. 56. 1. Minister właściwy do spraw środowiska może zezwolić na zbiór
roślin i grzybów objętych ochroną gatunkową, chwytanie, odławianie lub
zabijanie zwierząt objętych ochroną gatunkową oraz na inne czynności
podlegające zakazom lub ograniczeniom w stosunku do gatunków:
2. Wojewoda na obszarze swojego działania może zezwolić:
3. Zezwolenia na pozyskiwanie roślin,
zwierząt i grzybów w lasach wydaje się w porozumieniu z właścicielem lub
zarządcą lasu.
4. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1 i 2, z zastrzeżeniem ust. 5, mogą
być wydane w przypadku braku rozwiązań alternatywnych i jeżeli nie spowoduje to
zagrożenia dla dziko występujących populacji chronionych gatunków roślin,
zwierząt lub grzybów oraz:
5. Zezwolenia na pozyskiwanie roślin i
zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być wydane, jeżeli nie spowodują
zagrożenia dla dziko występujących populacji chronionych gatunków roślin,
zwierząt lub grzybów.
6. Zezwolenie może być wydane na wniosek, który zawiera:
7. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1 i 2, zawierają:
8. Wojewoda do dnia 31 stycznia
każdego roku składa ministrowi właściwemu do spraw środowiska raport o wydanych
zezwoleniach w roku poprzednim, zawierający informacje, o których mowa w ust. 7
pkt 2-7, oraz informację o wykorzystaniu zezwoleń.
9. Minister właściwy do spraw środowiska przygotowuje i przedstawia
Komisji Europejskiej raporty dotyczące ochrony gatunkowej, których obowiązek
sporządzania wynika z przepisów prawa Unii Europejskiej.
Art. 57. 1. Minister właściwy do spraw środowiska opracowuje programy
ochrony zagrożonych wyginięciem gatunków roślin, zwierząt i grzybów.
2. Programy, o których mowa w ust. 1, zawierają:
Art. 58.
1. Wojewoda, do
dnia 31 marca każdego roku, przekazuje ministrowi właściwemu do spraw
środowiska informację za rok poprzedni w sprawie przypadkowego schwytania lub
zabicia zwierząt gatunków objętych ochroną ścisłą.
2. Na podstawie informacji, o której mowa w ust. 1, minister właściwy do
spraw środowiska może podjąć badania lub działania ochronne, zapobiegające
przypadkowemu chwytaniu lub zabijaniu zwierząt.
Art. 59.Organy ochrony przyrody są obowiązane do inicjowania i
wspierania badań naukowych w zakresie:
Art. 60.
1. Organy ochrony
przyrody podejmują działania w celu ratowania zagrożonych wyginięciem gatunków
roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową, polegające na
przenoszeniu tych gatunków do innych miejsc, eliminowaniu przyczyn ich
zagrożenia, podejmowaniu ochrony ex situ oraz tworzeniu warunków do ich
rozmnażania.
2. Jeżeli stwierdzone lub przewidywane zmiany w środowisku zagrażają lub
mogą zagrażać roślinom, zwierzętom lub grzybom objętych ochroną gatunkową,
wojewoda, a na obszarach morskich minister właściwy do spraw środowiska, jest
obowiązany, po zasięgnięciu opinii właściwej wojewódzkiej rady ochrony przyrody
oraz zarządcy lub właściciela terenu, podjąć działania w celu zapewnienia
trwałego zachowania gatunku, jego siedliska lub ostoi, eliminowania przyczyn
powstawania zagrożeń oraz poprawy stanu ochrony jego siedliska lub ostoi.
3. Wojewoda może ustalać i likwidować, w drodze decyzji
administracyjnej:
4. Granice stref ochrony, o których
mowa w ust. 3, oznacza się tablicami z napisem, odpowiednio: "ostoja
roślin", "ostoja zwierząt" albo "ostoja grzybów" i
informacją: "osobom nieupoważnionym wstęp wzbroniony".
5. Wojewoda prowadzi rejestr stref ochrony, o których mowa w ust. 3.
6. W strefach ochrony, o których mowa w ust. 3, zabrania się:
Art. 61.
1. Przewożenie
przez granicę państwa roślin i zwierząt należących do gatunków podlegających
ograniczeniom na podstawie przepisów prawa Unii Europejskiej, a także ich
rozpoznawalnych części i produktów pochodnych, wymaga uzyskania zezwolenia
ministra właściwego do spraw środowiska, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Wywóz żywych roślin należących do gatunków, o których mowa w ust. 1,
pochodzących z uprawy jest dozwolony na podstawie świadectw fitosanitarnych.
3. Do wniosku o wydanie zezwolenia na import żywych zwierząt lub jaj
gatunków, o których mowa w ust. 1, dołącza się opinię lub orzeczenie
lekarsko-weterynaryjne powiatowego lekarza weterynarii stwierdzające spełnienie
przez importera warunków przetrzymywania tych gatunków, odpowiadających ich
potrzebom biologicznym.
4. Do wniosku o wydanie zezwolenia na eksport gatunków, o których mowa w
ust. 1, dołącza się:
5. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1,
jest wydawane na wniosek, po zasięgnięciu opinii Państwowej Rady Ochrony
Przyrody, w przypadkach określonych przepisami prawa Unii Europejskiej.
6. Opinię, o której mowa w ust. 5, Państwowa Rada Ochrony Przyrody
wyraża w ciągu 14 dni od dnia wystąpienia o opinię.
7. Minister właściwy do spraw środowiska może odmówić wydania
zezwolenia, jeżeli importer, eksporter lub reeksporter, podany we wniosku o
wydanie zezwolenia, był skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo
mające związek z przewożeniem przez granicę państwa roślin lub zwierząt
gatunków, o których mowa w ust. 1, w okresie 3 lat od dnia uprawomocnienia się
wyroku.
8. Minister właściwy do spraw środowiska cofa zezwolenie, o którym mowa
w ust. 1, jeżeli:
Art. 62.
1. Koszty
transportu oraz utrzymywania roślin lub zwierząt, o których mowa w art. 61 ust.
1, przewożonych przez granicę państwa bez zezwolenia i zatrzymanych przez
organy celne, ponosi Skarb Państwa, a ich rozliczenia dokonuje wojewoda
właściwy ze względu na położenie podmiotu, któremu zostały przekazane
zatrzymane rośliny lub zwierzęta.
2. Zatrzymane żywe rośliny lub zwierzęta mogą być przekazywane do
ogrodów botanicznych, ogrodów zoologicznych lub ośrodków rehabilitacji
zwierząt.
3. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia,
sposób postępowania z żywymi roślinami lub zwierzętami, o których mowa w ust.
1, oraz rozliczania kosztów, o których mowa w ust. 1, kierując się potrzebą
zapewnienia właściwych warunków przetrzymania roślin i zwierząt.
Art. 63. 1. Minister właściwy do spraw środowiska prowadzi rejestr
instytucji naukowych uprawnionych do przewożenia w celach naukowych przez
granicę państwa bez zezwolenia, o którym mowa w art. 61 ust. 1, okazów
zielnikowych lub okazów muzealnych zakonserwowanych, zasuszonych albo w inny
sposób utrwalonych lub żywego materiału roślinnego, w celu nieodpłatnej
wymiany, użyczenia lub darowizny.
2. Instytucja naukowa ubiegająca się o wpis do rejestru powinna spełniać
następujące warunki:
3. Wpisanie do rejestru, o którym mowa
w ust. 1, następuje na wniosek zainteresowanej instytucji naukowej. Do wniosku
dołącza się kopię katalogu okazów, o którym mowa w ust. 2 pkt 6, oraz
oświadczenia: o zgodności kopii katalogu okazów z oryginałem oraz o spełnieniu
warunków, o których mowa w ust. 2.
4. Minister właściwy do spraw środowiska, po wpisaniu instytucji
naukowej do rejestru, o którym mowa w ust. 1, wydaje zaświadczenie.
5. Instytucja naukowa wpisana do rejestru, o którym mowa w ust. 1, jest
obowiązana do:
6. Wykreślenie instytucji naukowej z
rejestru może nastąpić, jeżeli instytucja naukowa przestała spełniać warunki, o
których mowa w ust. 2, lub nie aktualizuje katalogu.
7. Przewożenie przez granicę państwa okazów, o których mowa w ust. 1,
wymaga oznakowania etykietą opakowania, w którym okazy są przewożone, zgodnie z
przepisami prawa Unii Europejskiej.
8. Wojewoda właściwy ze względu na miejsce siedziby instytucji naukowej
dokonuje kontroli aktualizacji katalogu oraz spełnienia warunków, o których
mowa w ust. 2.
9. O wynikach kontroli wojewoda powiadamia ministra właściwego do spraw
środowiska w terminie 30 dni od dnia zakończenia kontroli.
Art. 64. 1. Posiadacz zwierząt, o których mowa w art. 61 ust. 1,
zaliczonych do płazów, gadów, ptaków lub ssaków, a także prowadzący ich
hodowlę, jest obowiązany do pisemnego zgłoszenia ich do rejestru.
2. Obowiązek zgłoszenia do rejestru, o którym mowa w ust. 1, nie
dotyczy:
3. Rejestr, o którym mowa w ust. 1,
prowadzi starosta właściwy ze względu na miejsce przetrzymywania zwierząt lub
prowadzenia ich hodowli.
4. Rejestr, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać następujące dane:
5. Obowiązek zgłoszenia do rejestru
lub wykreślenia z rejestru powstaje z dniem nabycia lub zbycia, wwozu do kraju
lub wywozu za granicę państwa, wejścia w posiadanie zwierzęcia, jego utraty lub
śmierci. Wniosek o dokonanie wpisu lub wykreślenia z rejestru powinien być
złożony właściwemu staroście w terminie 14 dni od dnia powstania tego
obowiązku.
6. Do wniosku o dokonanie wpisu do rejestru załącza się kopię dokumentu,
o którym mowa w ust. 4 pkt 11.
7. W razie zmiany danych, o których mowa w ust. 4 pkt 2-1 1, przepis
ust. 5 stosuje się odpowiednio.
8. Wpisanie do rejestru starosta potwierdza wydaniem zaświadczenia.
9. Podmioty, o których mowa w ust. 2 pkt 2, są obowiązane do posiadania
i przekazania wraz ze sprzedawanym zwierzęciem oryginału lub kopii dokumentu, o
którym mowa w ust. 4 pkt 11. Kopia ta powinna być, przez podmiot sprzedający
zwierzę, zaopatrzona w numer nadawany według numeracji ciągłej, datę
wystawienia, pieczęć i podpis osoby sprzedającej, informację o liczbie
zwierząt, dla których została wystawiona, a jeżeli kopiowany dokument dotyczy
więcej niż jednego gatunku, także o ich przynależności gatunkowej.
10. Koszty związane ze znakowaniem, zgodnym z przepisami prawa Unii
Europejskiej, zwierząt, o których mowa w ust. 1, pokrywa posiadacz zwierzęcia
lub prowadzący hodowlę.
Rozdział 3
Ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne oraz ośrodki rehabilitacji zwierząt
Art. 65. 1. Ogrody botaniczne, ogrody
zoologiczne oraz tereny przewidziane w miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego na rozbudowę istniejących lub budowę nowych ogrodów podlegają
ochronie w celu zapewnienia ich prawidłowej działalności i rozwoju.
2. Ochrona, o której mowa w ust. 1, polega na zakazie:
Art. 66. 1. W studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gmin oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego
uwzględnia się potrzeby funkcjonowania i rozwoju istniejących lub
projektowanych ogrodów botanicznych lub zoologicznych.
2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przed wydaniem decyzji w
sprawie ustalenia warunków zabudowy lub decyzji o ustaleniu lokalizacji
inwestycji celu publicznego w sąsiedztwie ogrodu botanicznego lub zoologicznego
informuje o planowanej inwestycji zarządzającego ogrodem, który w terminie 30
dni może zgłosić zastrzeżenia i wnioski.
3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio przy rozpatrywaniu wniosku o
wyrażenie zgody na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego znajdującego
się w sąsiedztwie ogrodu botanicznego lub zoologicznego, jeżeli zmiana ta mogłaby
mieć niekorzystny wpływ na funkcjonowanie ogrodu.
Art. 67. 1. Utworzenie i prowadzenie ogrodu botanicznego lub
zoologicznego wymaga uzyskania zezwolenia ministra właściwego do spraw
środowiska.
2. Zezwolenie wydaje się po zasięgnięciu opinii wojewody właściwego ze
względu na miejsce położenia ogrodu botanicznego lub zoologicznego, a także
opinii organizacji zrzeszającej przedstawicieli ogrodów botanicznych lub
zoologicznych.
3. Wniosek o wydanie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, powinien
zawierać:
4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 3, należy dołączyć:
5. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
6. Zezwolenie wydaje się na czas
nieokreślony. Sprawdzenie warunków, o których mowa w ust. 5 pkt 4, następuje po
upływie wyznaczonego terminu.
Art. 68. 1. Minister właściwy do spraw środowiska może cofnąć lub
zmienić zezwolenie, o którym mowa w art. 67 ust. 1, jeżeli podmiot, który
uzyskał to zezwolenie:
2. Jeżeli zezwolenie, o którym mowa w
art. 67 ust. 1, zostanie cofnięte, ogród botaniczny lub zoologiczny podlega
likwidacji.
3. W razie likwidacji ogrodu zoologicznego podmiot zarządzający tym
ogrodem jest obowiązany zapewnić utrzymywanym zwierzętom warunki odpowiadające
ich potrzebom biologicznym.
4. W decyzji o cofnięciu zezwolenia podaje się termin jej wykonania oraz
wskazuje organ nadzorujący likwidację ogrodu botanicznego lub zoologicznego.
Art. 69. 1. Do obowiązków podmiotów, które uzyskały zezwolenie, o którym
mowa w art. 67 ust. 1, należy:
2. Dokumentacja hodowlana, o której mowa w ust. 1 pkt 5, powinna zawierać następujące dane:
Art. 70. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, warunki hodowli i utrzymywania poszczególnych grup gatunków zwierząt w ogrodzie zoologicznym, w tym:
-kierując
się potrzebą zapewnienia zwierzętom hodowanym i utrzymywanym w ogrodach
zoologicznych warunków odpowiadających potrzebom biologicznym poszczególnych
gatunków lub grup gatunków.
Art. 71. W ogrodach zoologicznych hoduje się i utrzymuje zwierzęta:
Art. 72.
1. Do ogrodów
zoologicznych sprowadza się tylko te zwierzęta, którym w ogrodzie można
zapewnić warunki odpowiadające potrzebom biologicznym danego gatunku.
2. Zwierzęta w ogrodach zoologicznych nie mogą być rozmnażane, jeżeli
ich potomstwu nie zapewni się właściwych warunków hodowli i utrzymywania.
Art. 73. 1. Zabrania się hodowli i utrzymywania, poza ogrodami
zoologicznymi i placówkami naukowymi prowadzącymi badania nad zwierzętami, a
także cyrkami, zwierząt niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi, w tym
drapieżnych i jadowitych.
2. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze
rozporządzenia, gatunki lub grupy gatunków zwierząt, o których mowa w ust. 1,
wskazując kategorie zwierząt według stopnia zagrożenia dla człowieka, kierując
się potrzebą przeciwdziałania sprowadzaniu, oferowaniu, nabywaniu i
przetrzymywaniu zwierząt gatunków niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi, w
celu ochrony ludzi przed tymi zwierzętami.
Art. 74. 1. Przeniesienie z ogrodu botanicznego lub ogrodu zoologicznego
do środowiska przyrodniczego roślin lub zwierząt gatunków zagrożonych
wyginięciem następuje po uzyskaniu zezwolenia ministra właściwego do spraw
środowiska.
2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje się na wniosek, który
zawiera:
3. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
Art. 75.
1. Utworzenie i
prowadzenie ośrodka rehabilitacji zwierząt, zwanego dalej
"ośrodkiem", wymaga uzyskania zezwolenia ministra właściwego do spraw
środowiska.
2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje się na wniosek, który
zawiera:
3. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
4. Minister właściwy do spraw
środowiska odmawia wydania zezwolenia, jeżeli wnioskodawca nie spełnia warunków
leczenia i rehabilitacji zwierząt odpowiadających potrzebom biologicznym danego
gatunku.
5. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, może być cofnięte przez ministra
właściwego do spraw środowiska w przypadku niespełnienia warunków leczenia i
rehabilitacji zwierząt odpowiadających potrzebom biologicznym danego gatunku
albo nieusunięcia, w wyznaczonym przez ministra właściwego do spraw środowiska
terminie, nieprawidłowości stwierdzonych w wyniku kontroli przeprowadzonej
przez wojewodę.
6. Jeżeli zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, zostanie cofnięte, ośrodek
podlega likwidacji.
7. W razie likwidacji ośrodka osoba odpowiedzialna za prowadzenie
ośrodka jest obowiązana zapewnić leczonym i rehabilitowanym tam zwierzętom
warunki odpowiadające ich potrzebom biologicznym.
Art. 76. 1. Zwierzęta objęte leczeniem i rehabilitacją w ośrodku nie mogą
być sprzedawane.
2. Warunki przebywania zwierząt w ośrodku powinny odpowiadać potrzebom
biologicznym zwierząt w okresie ich leczenia i rehabilitacji.
3. Wojewoda może dofinansowywać z własnych środków budżetowych leczenie
i rehabilitację zwierząt w ośrodkach.
Art. 77. 1. Wojewoda właściwy ze względu na miejsce położenia ogrodu
botanicznego, ogrodu zoologicznego lub ośrodka przeprowadza kontrole ogrodów
botanicznych, ogrodów zoologicznych i ośrodków w zakresie ich działalności.
2. Kontroli, o której mowa w ust. 1, nie rzadziej niż raz na 3 lata,
dokonuje wojewoda z własnej inicjatywy lub na wniosek ministra właściwego do
spraw środowiska.
3. Czynności kontrolne są wykonywane przez osoby posiadające imienne
upoważnienie wydane przez wojewodę.
4. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 3, zawiera wskazanie osoby
upoważnionej do wykonywania czynności, wskazanie ogrodu botanicznego, ogrodu
zoologicznego lub ośrodka, który ma być kontrolowany, zakresu kontroli oraz
podstawy prawnej do jej wykonywania.
5. Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych osoba upoważniona do
ich wykonywania jest obowiązana okazać upoważnienie, o którym mowa w ust. 3.
6. Osoby upoważnione do wykonywania czynności kontrolnych mają prawo do:
7. Osoba wykonująca czynności
kontrolne sporządza z tych czynności protokół.
8. Protokół podpisuje osoba wykonująca czynności kontrolne oraz podmiot
kontrolowany.
9. W przypadku odmowy podpisania protokołu przez podmiot kontrolowany,
protokół podpisuje tylko osoba wykonująca czynności kontrolne, dokonując w
protokole stosownej adnotacji o odmowie podpisania protokołu przez podmiot
kontrolowany.
10. Protokół, o którym mowa w ust. 7, wraz z zaleceniami pokontrolnymi,
wojewoda przekazuje podmiotowi kontrolowanemu oraz ministrowi właściwemu do
spraw środowiska w terminie 14 dni od dnia zakończenia kontroli.
11. Podmiotowi kontrolowanemu przysługuje prawo do wniesienia
umotywowanych zastrzeżeń co do ustaleń zawartych w wynikach kontroli oraz
zaleceniach pokontrolnych do ministra właściwego do spraw środowiska.
12. Umotywowane zastrzeżenia należy zgłosić na piśmie w terminie 14 dni
od dnia otrzymania wyników kontroli i zaleceń pokontrolnych.
13. Minister właściwy do spraw środowiska, w terminie 14 dni od dnia
otrzymania umotywowanych zastrzeżeń, uwzględnia je albo odmawia ich
uwzględnienia.
Rozdział 4
Ochrona terenów zieleni i zadrzewień
Art. 78. Rada gminy jest obowiązana zakładać
i utrzymywać w należytym stanie tereny zieleni i zadrzewienia.
Art. 79. Zadrzewienia mogą być zakładane poza obszarami o zwartej
zabudowie za zgodą właściciela gruntu.
Art. 80. 1. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia,
warunki techniczno-przyrodnicze zakładania zadrzewień, sposoby ich ochrony oraz
dobór gatunków i odmian drzew i krzewów dla poszczególnych rodzajów gleb, a
także określi wskaźniki powierzchniowe tych zadrzewień, kierując się potrzebą
zapewnienia ochrony krajobrazu, różnorodności biologicznej, tworzenia korytarzy
ekologicznych oraz potrzebą zapewnienia racjonalnej gospodarki rolnej.
2. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, warunki
techniczno-przyrodnicze zakładania zadrzewień w granicach pasa drogowego,
sposoby ich ochrony oraz dobór gatunków drzew i krzewów, kierując się potrzebą
zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego, ochrony krajobrazu i różnorodności
biologicznej oraz odpowiednich warunków utrzymania dróg i bezpieczeństwa
korzystania z dróg.
Art. 81. Teren położony poza obrębem miast i wsi o zwartej zabudowie,
pokryty drzewostanem i nieobjęty ochroną na podstawie ustawy z dnia 23 lipca
2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568),
rada gminy może uznać za park gminny, jeżeli stanowi własność gminy, a jeżeli
stanowi własność innego podmiotu - za zgodą właściciela.
Art. 82. 1. Prace ziemne oraz inne prace związane z wykorzystaniem
sprzętu mechanicznego lub urządzeń technicznych, prowadzone w obrębie bryły
korzeniowej drzew lub krzewów na terenach zieleni lub zadrzewieniach powinny
być wykonywane w sposób najmniej szkodzący drzewom lub krzewom.
2. Na drogach publicznych oraz ulicach i placach środki chemiczne
powinny być stosowane w sposób najmniej szkodzący terenom zieleni oraz
zadrzewieniom.
3. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze
rozporządzenia, rodzaje środków, jakie mogą być używane w miejscach, o których
mowa w ust. 2, a także warunki ich stosowania, kierując się potrzebą
zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego, ochrony krajobrazu i różnorodności
biologicznej oraz odpowiednich warunków utrzymania dróg i bezpieczeństwa
korzystania z dróg.
Art. 83. 1. Usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości może
nastąpić, z zastrzeżeniem ust. 2, po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez wójta,
burmistrza albo prezydenta miasta na wniosek posiadacza nieruchomości. Jeżeli
posiadacz nieruchomości nie jest właścicielem - do wniosku dołącza się zgodę
jej właściciela.
2. Zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości
wpisanej do rejestru zabytków wydaje wojewódzki konserwator zabytków.
3. Wydanie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1 i 2, może być uzależnione
od przesadzenia drzew lub krzewów w miejsce wskazane przez wydającego
zezwolenie albo zastąpienia ich innymi drzewami lub krzewami, w liczbie nie
mniejszej niż liczba usuwanych drzew lub krzewów.
4. Wniosek o wydanie zezwolenia powinien zawierać:
5. Wydanie zezwolenia na usunięcie
drzew lub krzewów na obszarach objętych ochroną krajobrazową w granicach parku
narodowego albo rezerwatu przyrody wymaga uzyskania zgody odpowiednio dyrektora
parku narodowego albo organu uznającego obszar za rezerwat przyrody.
6. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do drzew lub krzewów:
Art. 84.
1. Posiadacz
nieruchomości ponosi opłaty za usunięcie drzew lub krzewów.
2. Opłaty nalicza i pobiera organ właściwy do wydania zezwolenia na
usunięcie drzew lub krzewów.
3. Opłaty za usunięcie drzew lub krzewów ustala się w wydanym
zezwoleniu.
4. Organ właściwy do wydania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów
odracza, na okres 3 lat od dnia wydania zezwolenia, termin uiszczenia opłaty za
ich usunięcie, jeżeli zezwolenie przewiduje przesadzenie ich w inne miejsce lub
zastąpienie innymi drzewami lub krzewami.
5. Jeżeli przesadzone albo posadzone w zamian drzewa lub krzewy
zachowały żywotność po upływie 3 lat od dnia ich przesadzenia albo posadzenia
lub nie zachowały żywotności z przyczyn niezależnych od posiadacza
nieruchomości, należność z tytułu ustalonej opłaty za usunięcie drzew lub
krzewów podlega umorzeniu przez organ właściwy do naliczania i pobierania
opłat.
6. Opłaty za usunięcie drzew lub krzewów, związane z budową dróg
publicznych, pomniejsza się o koszty poniesione na tworzenie zadrzewień w
miejsce usuniętych drzew lub krzewów, w granicach pasa drogowego.
Art. 85. 1. Opłatę za usunięcie drzew ustala się na podstawie stawki
zależnej od obwodu pnia oraz rodzaju i gatunku drzewa.
2. Stawki opłat za usuwanie drzew nie mogą przekraczać za jeden
centymetr obwodu pnia mierzonego na wysokości 130 cm:
3. Jeżeli drzewo rozwidla się na
wysokości poniżej 130 cm, każdy pień traktuje się jako odrębne drzewo.
4. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze
rozporządzenia:
- kierując
się zróżnicowanymi kosztami produkcji poszczególnych rodzajów i gatunków drzew
oraz wielkościami przyrostu obwodu pni drzew.
5. Stawkę za usunięcie jednego metra kwadratowego powierzchni pokrytej
krzewami ustala się w wysokości 200 zł.
6. Opłaty za usunięcie drzew lub krzewów z terenu uzdrowisk, obszaru
ochrony uzdrowiskowej, terenu nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz
terenów zieleni są o 100 % wyższe od opłat ustalonych na podstawie stawek, o
których mowa w ust. 4 pkt 1 i ust. 5.
7. Stawki, o których mowa w ust. 2, ust. 4 pkt 1 i ust. 5, podlegają z
dniem 1 stycznia każdego roku waloryzacji o prognozowany średnioroczny wskaźnik
cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej.
8. Minister właściwy do spraw środowiska, w terminie do dnia 31
października każdego roku, ogłasza, w drodze obwieszczenia w Dzienniku
Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", wysokość
stawek, o których mowa w ust. 7 i art. 89 ust. 8.
Art. 86. 1. Nie pobiera się opłat za usunięcie drzew:
2. Przepisy ust. 1 pkt 1-9 i 11-13
stosuje się odpowiednio do usuwania krzewów.
Art. 87. 1. Obowiązek uiszczenia opłat, o których mowa w art. 84 ust. 1,
przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin
uiszczenia opłaty.
2. Nie można wydać decyzji w sprawie ustalenia wysokości opłaty, jeżeli
od końca roku, w którym usunięto drzewa lub krzewy, upłynęło 5 lat.
3. Uiszczenie opłaty następuje w terminie 14 dni od dnia, w którym
decyzja ustalająca wysokość opłaty stała się ostateczna.
4. W razie nieterminowego uiszczenia opłaty pobiera się odsetki za
zwłokę w wysokości odsetek pobieranych za nieterminowe regulowanie zobowiązań
podatkowych.
5. Opłaty nieuiszczone w terminie, o którym mowa w ust. 3, podlegają
wraz z odsetkami za zwłokę przymusowemu ściągnięciu w trybie określonym w
przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
6. Na wniosek, złożony w ciągu 14 dni od dnia, w którym decyzja, o
której mowa w ust. 2, stała się ostateczna, opłatę można rozłożyć na raty lub
przesunąć termin jej płatności, na okres nie dłuższy niż 3 lata, jeżeli
przemawia za tym sytuacja materialna wnioskodawcy.
7. Decyzje w sprawach rozłożenia opłaty na raty lub przesunięcia terminu
płatności podejmuje organ wydający zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów.
8. Jeżeli zaległości płatności rat wyniosą równowartość trzech kolejnych
rat, uiszczenie opłaty staje się wymagane w całości.
Art. 88. 1. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta wymierza
administracyjną karę pieniężną za:
2. Uiszczenie kary następuje w
terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja ustalająca wysokość kary stała się
ostateczna.
3. Termin płatności kar wymierzonych na podstawie ust. 1 odracza się na
okres 3 lat, jeżeli stopień uszkodzenia drzew lub krzewów nie wyklucza
zachowania ich żywotności oraz możliwości odtworzenia korony drzewa i jeżeli
posiadacz nieruchomości podjął działania w celu zachowania żywotności tych
drzew lub krzewów.
4. Kara jest umarzana po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o
odroczeniu kary i po stwierdzeniu zachowania żywotności drzewa lub krzewu albo
odtworzeniu korony drzewa.
5. W razie stwierdzenia braku żywotności drzewa lub krzewu albo
nieodtworzenia korony drzewa karę uiszcza się w pełnej wysokości, chyba że
drzewa lub krzewy nie zachowały żywotności z przyczyn niezależnych od
posiadacza nieruchomości.
6. Karę nałożoną za zniszczenie terenów zieleni umarza się w całości,
jeżeli posiadacz nieruchomości odtworzył w najbliższym sezonie wegetacyjnym
zniszczony teren zieleni.
7. Na wniosek, złożony w ciągu 14 dni od dnia, w którym decyzja o
wymierzeniu kary, o której mowa w ust. 1, stała się ostateczna, karę można
rozłożyć na raty na okres nie dłuższy niż 5 lat.
8. Decyzje w sprawach, o których mowa w ust. 3-7, podejmuje wójt,
burmistrz albo prezydent miasta.
Art. 89. 1. Administracyjną karę pieniężną, o której mowa w art. 88 ust.
1, ustala się, z zastrzeżeniem ust. 5, w wysokości trzykrotnej opłaty za
usunięcie drzew lub krzewów ustalonej na podstawie stawek, o których mowa w
art. 85 ust. 4 pkt 1, ust. 5 i 6.
2. Jeżeli ustalenie obwodu lub gatunku zniszczonego lub usuniętego bez
zezwolenia drzewa jest niemożliwe, z powodu wykarczowania pnia i braku kłody,
dane do wyliczenia administracyjnej kary pieniężnej ustala się na podstawie
informacji zebranych w toku postępowania administracyjnego, powiększając ją o
50 %.
3. Jeżeli ustalenie obwodu zniszczonego lub usuniętego bez zezwolenia
drzewa jest niemożliwe, z powodu braku kłody, obwód do wyliczenia
administracyjnej kary pieniężnej ustala się, przyjmując najmniejszy promień
pnia i pomniejszając wyliczony obwód o 10 %.
4. Jeżeli ustalenie wielkości powierzchni zniszczonych lub usuniętych
bez zezwolenia krzewów nie jest możliwe, z powodu usunięcia gałęzi i korzeni, wielkość
tę przyjmuje się na podstawie informacji zebranych w toku postępowania
administracyjnego.
5. Stawki kar za zniszczenie jednego metra kwadratowego terenu zieleni
wynoszą:
6. Kary ustalone, nieuiszczone w
wyznaczonym terminie, podlegają wraz z odsetkami za zwłokę przymusowemu
ściągnięciu w trybie określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji.
7. Kary nie uiszcza się po upływie 5 lat od końca roku, w którym upłynął
termin jej wniesienia.
8. Stawki kar, o których mowa w ust. 5, podlegają z dniem 1 stycznia
każdego roku waloryzacji o prognozowany średnioroczny wskaźnik cen towarów i
usług konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej.
9. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze
rozporządzenia, tryb nakładania administracyjnych kar pieniężnych, o których
mowa w art. 88 ust. 1, kierując się potrzebą przeciwdziałania niszczeniu
terenów zieleni, drzew i krzewów oraz usuwaniu drzew i krzewów bez wymaganego
zezwolenia.
Art. 90. Czynności, o których mowa w art. 83-89, w zakresie, w jakim
wykonywane są one przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, w odniesieniu
do nieruchomości będących własnością gminy, wykonuje starosta.
Rozdział 5
Organy ochrony przyrody
Art. 91. Organami w zakresie ochrony przyrody są:
Art. 92.
1. Minister
właściwy do spraw środowiska wykonuje zadania organu administracji rządowej w
zakresie ochrony przyrody przy pomocy Głównego Konserwatora Przyrody, będącego
sekretarzem lub podsekretarzem stanu w urzędzie obsługującym tego ministra.
2. Głównego Konserwatora Przyrody powołuje i odwołuje Prezes Rady
Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw środowiska.
Art. 93. Wojewoda wykonuje zadania organu administracji rządowej w
zakresie ochrony przyrody przy pomocy wojewódzkiego konserwatora przyrody.
Art. 94. Zadania wojewody w zakresie ochrony przyrody na terenie parku
narodowego wykonuje dyrektor tego parku.
Art. 95. Organami opiniodawczo-doradczymi w zakresie ochrony przyrody
są:
Art. 96.
1. Członków
Państwowej Rady Ochrony Przyrody w liczbie 40 na kadencję trwającą 5 lat
powołuje, w drodze zarządzenia, minister właściwy do spraw środowiska spośród
działających na rzecz ochrony przyrody przedstawicieli nauki, praktyki i
organizacji ekologicznych.
2. Państwowa Rada Ochrony Przyrody wybiera ze swojego grona
przewodniczącego i zastępców oraz uchwala regulamin działania.
3. Do zadań Państwowej Rady Ochrony Przyrody należy w szczególności:
4. Wydatki związane z działalnością
Państwowej Rady Ochrony Przyrody są pokrywane z budżetu państwa z części,
której dysponentem jest minister właściwy do spraw środowiska.
Art. 97. 1. Członków wojewódzkiej rady ochrony przyrody w liczbie od 20
do 30 na kadencję trwającą 5 lat powołuje, w drodze zarządzenia, wojewoda
spośród działających na rzecz ochrony przyrody przedstawicieli nauki, praktyki,
organizacji ekologicznych i Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe
oraz sejmiku województwa.
2. Wojewódzka rada ochrony przyrody wybiera ze swojego grona
przewodniczącego i zastępców oraz uchwala regulamin działania.
3. Do zadań wojewódzkiej rady ochrony przyrody należy w szczególności:
4. Wydatki związane z działalnością
wojewódzkiej rady ochrony przyrody są pokrywane z budżetu państwa z części,
której dysponentem jest wojewoda.
Art. 98. 1. Członków rady naukowej parku narodowego w liczbie od 10 do
20 na kadencję trwającą 5 lat powołuje, w drodze zarządzenia, minister właściwy
do spraw środowiska spośród działających na rzecz ochrony przyrody
przedstawicieli nauki, praktyki i organizacji ekologicznych oraz właściwych miejscowo
samorządów wojewódzkich i samorządów gminnych.
2. Rada naukowa parku narodowego wybiera ze swojego grona
przewodniczącego i zastępcę oraz uchwala regulamin działania.
3. Do zadań rady naukowej parku narodowego należy w szczególności:
4. Wydatki związane z działalnością
rady naukowej parku narodowego są pokrywane z budżetu państwa, z części
przeznaczonej na działalność parków narodowych.
Art. 99. 1. Członków rady parku krajobrazowego lub rady zespołu parków
krajobrazowych w liczbie od 10 do 20 na kadencję trwającą 5 lat powołuje, w
drodze zarządzenia, wojewoda spośród działających na rzecz ochrony przyrody
przedstawicieli nauki, praktyki i organizacji ekologicznych oraz
przedstawicieli właściwych miejscowo samorządów wojewódzkich, samorządów
gminnych i organizacji gospodarczych.
2. Członków rady parku krajobrazowego lub rady zespołu parków
krajobrazowych położonych na terenie kilku województw powołuje wojewoda tego
województwa, na którego obszarze znajduje się największa część parku lub
zespołu parków, w porozumieniu z pozostałymi wojewodami.
3. Rada parku krajobrazowego lub rada zespołu parków krajobrazowych wybiera
ze swojego grona przewodniczącego i zastępców oraz uchwala regulamin działania.
4. Do zadań rady parku krajobrazowego lub rady zespołu parków
krajobrazowych należy w szczególności:
5. Wydatki związane z działalnością
rady parku krajobrazowego lub rady zespołu parków krajobrazowych są pokrywane z
budżetu państwa, z części której dysponentem jest właściwy wojewoda.
Art. 100. Członkom organów opiniodawczo-doradczych, o których mowa w
art. 95, zamieszkałym poza miejscowością, w której odbywa się posiedzenie,
przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży i noclegów na zasadach określonych
w przepisach dotyczących wysokości oraz warunków ustalania należności
przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej
jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju,
wydanych na podstawie art. 775 § 2 Kodeksu pracy.
Rozdział 6
Służby ochrony przyrody
Art.
101. 1. Parkiem
narodowym zarządza dyrektor parku narodowego.
2. Minister właściwy do spraw środowiska powołuje dyrektora parku
narodowego na okres 5 lat spośród kandydatów wyłonionych w drodze konkursu.
3. Do konkursu mogą przystąpić wyłącznie osoby posiadające:
4. W celu przeprowadzenia konkursu minister właściwy do spraw środowiska powołuje komisję konkursową w składzie:
5. W toku konkursu sprawdzeniu
podlegają wiedza i predyspozycje niezbędne do wykonywania zadań dyrektora parku
narodowego oraz umiejętności kierownicze.
6. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze
rozporządzenia, sposób ogłaszania, organizację i tryb przeprowadzania konkursu
oraz zadania komisji konkursowej, uwzględniając w szczególności potrzebę
sprawnego przeprowadzenia konkursu oraz wszechstronnej oceny kwalifikacji
kandydatów.
Art. 102. 1. Dyrektor parku narodowego reprezentuje Skarb Państwa w
stosunkach cywilnoprawnych w zakresie zarządzanego mienia parku narodowego.
2. Dyrektor parku narodowego realizuje ustalenia planu ochrony oraz
wydaje zarządzenia określające sposoby korzystania z obszarów parku narodowego
w celach naukowych, edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych i sportowych.
3. Dyrektor parku narodowego ma prawo prowadzenia postępowania w
sprawach o wykroczenia oraz udziału w rozprawach przed sądami powszechnymi w
charakterze oskarżyciela publicznego i wnoszenia odwołań od postanowień i orzeczeń
tych sądów w sprawach o wykroczenia z zakresu ochrony przyrody.
4. Do wykonywania czynności, o których mowa w ust. 3, dyrektor parku
narodowego może upoważnić funkcjonariusza Straży Parku.
5. Do dyrektora parku narodowego należą odpowiednio zadania i
kompetencje określone w art. 5 ust. 2-4, art. 9 ust. 1 i 2, art. 10, art. 13
ust. 1 pkt 1-3, art. 13a, art. 14a ust. 1 i 2, art. 26 ust. 3 i 4 oraz art. 35
ust. 2 i 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach.
6. Dyrektor parku narodowego współpracuje z Szefem Krajowego Centrum
Informacji Kryminalnej w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań
ustawowych.
Art. 103. 1. Zadania związane z ochroną przyrody, badaniami naukowymi i
działalnością edukacyjną, a także ochroną mienia parku narodowego oraz zwalczaniem
przestępstw i wykroczeń w zakresie ochrony przyrody na terenie parku narodowego
wykonuje Służba Parku Narodowego.
2. Do zadań Służby Parku Narodowego należy:
3. Minister właściwy do spraw
środowiska może powierzyć, w drodze decyzji administracyjnej, dyrektorowi parku
narodowego wykonywanie zadań poza granicami parku narodowego w zakresie
związanym z funkcjonowaniem i ochroną obszarów Natura 2000, w szczególności w
zakresie ochrony siedlisk przyrodniczych, gatunków roślin i zwierząt oraz
realizacji ustaleń planu ochrony.
4. Minister właściwy do spraw środowiska, kierując się potrzebą doboru w
Służbach Parków Narodowych osób o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych,
określi, w drodze rozporządzenia, stanowiska oraz wymagania kwalifikacyjne,
jakie powinni spełniać pracownicy zatrudnieni na poszczególnych stanowiskach w
Służbach Parków Narodowych, z uwzględnieniem wykształcenia i stażu pracy.
Art. 104. 1. Pracownikom Służby Parku Narodowego przysługuje:
2. Pracownicy Służby Parku Narodowego
przy wykonywaniu czynności służbowych korzystają z ochrony prawnej
przewidzianej w przepisach prawa karnego dla funkcjonariuszy publicznych.
3. Bezpłatne mieszkanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, przysługuje
pracownikom zatrudnionym na stanowiskach:
4. Przez bezpłatne mieszkanie należy
rozumieć przydzielony pracownikowi lokal mieszkalny w budynku wielorodzinnym
lub jednorodzinnym, za którego używanie pracownik nie wnosi opłat.
5. Członkami rodziny pracownika, których uwzględnia się przy przydziale
lokalu mieszkalnego, są pozostający z pracownikiem we wspólnym gospodarstwie
domowym:
6. Bezpłatne mieszkanie przydziela się pracownikowi Służby Parku Narodowego na jego wniosek, który zawiera:
7. Bezpłatne mieszkanie przydziela się
z zasobów mieszkaniowych parku narodowego.
8. Bezpłatne mieszkanie przydziela się na czas zatrudnienia na
stanowisku, o którym mowa w ust. 3.
9. Bezpłatne mieszkanie przydziela się na podstawie umowy zawieranej:
10. W umowie, o której mowa w ust. 9, ustala się:
11. Pracownik Służby Parku Narodowego
zwalnia bezpłatne mieszkanie wraz ze wszystkimi osobami pozostającymi z nim we
wspólnym gospodarstwie domowym.
12. W razie braku możliwości przydziału bezpłatnego mieszkania lub
zamieszkiwania, za zgodą dyrektora parku narodowego albo ministra właściwego do
spraw środowiska, przez pracownika Służby Parku Narodowego w mieszkaniu
stanowiącym własność tego pracownika, przysługuje pracownikowi ekwiwalent za
niewykorzystywanie bezpłatnego mieszkania.
13. Ekwiwalent, o którym mowa w ust. 12, przyznaje się uprawnionemu
pracownikowi Służby Parku Narodowego na jego wniosek, do którego załącza
oświadczenie o liczbie i stopniu pokrewieństwa osób pozostających we wspólnym
gospodarstwie domowym.
14. Ekwiwalent, o którym mowa w ust. 12, pracownikowi Służby Parku
Narodowego oblicza dyrektor parku narodowego, a dyrektorowi parku narodowego -
minister właściwy do spraw środowiska, przyjmując iloczyn średniej stawki
czynszu w stosunkach najmu w danej miejscowości i wielkości normatywnej
powierzchni użytkowej przysługującej pracownikowi.
15. Ekwiwalent, o którym mowa w ust. 12, jest wypłacany każdego miesiąca
łącznie z wynagrodzeniem.
16. Na potrzeby obliczenia i wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystywanie
bezpłatnego mieszkania ustala się następujące wielkości normatywnej powierzchni
użytkowej w przeliczeniu na liczbę osób pozostających z pracownikiem Służby
Parku Narodowego we wspólnym gospodarstwie domowym:
17. Wielkość normatywnej powierzchni
użytkowej podwyższa się o 10 m2, jeżeli w lokalu mieszka osoba niepełnosprawna,
wymagająca do poruszania się wózka inwalidzkiego.
18. W przypadku gdy uprawnienia do bezpłatnego mieszkania przysługują
dwu lub więcej osobom pozostającym we wspólnym gospodarstwie domowym,
przydziela się jedno bezpłatne mieszkanie, o którym mowa w ust. 3, albo
przyznaje się jeden ekwiwalent, o którym mowa w ust. 12.
19. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze
rozporządzenia, dla pracowników Służb Parków Narodowych wzór legitymacji
służbowej, wzory umundurowania oraz oznak służbowych dla poszczególnych
stanowisk, w tym odpowiedni wzór umundurowania wyjściowego i polowego na pory
roku, kolor i wzór przedmiotów uzupełniających mundury, wzór orła umieszczanego
na czapkach, a także okresy użytkowania części umundurowania, kierując się
potrzebą zapewnienia pracownikom Służb Parków Narodowych odpowiednich warunków
do wykonywania zadań wymagających przebywania w terenie w różnych porach roku
oraz potrzebą rozróżnienia cech umundurowania pracowników zatrudnionych na
poszczególnych stanowiskach.
Art. 105. 1. Parkiem krajobrazowym kieruje dyrektor parku
krajobrazowego.
2. Dyrektora parku krajobrazowego powołuje wojewoda, po zasięgnięciu
opinii wojewódzkiej rady ochrony przyrody.
3. Dyrektora parku krajobrazowego położonego na terenie kilku województw
powołuje wojewoda właściwy ze względu na siedzibę parku, w porozumieniu z
pozostałymi wojewodami.
4. Do zadań dyrektora parku krajobrazowego należy:
5. Na terenie zarządzanym przez
Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, znajdującym się w granicach parku
krajobrazowego, zadania w zakresie ochrony przyrody wykonuje samodzielnie miejscowy
nadleśniczy, zgodnie z ustaleniami planu ochrony parku krajobrazowego,
uwzględnionym w planie urządzenia lasu.
Art. 106. 1. W celu kierowania parkami krajobrazowymi mogą być tworzone
zespoły parków krajobrazowych, jako jednostki budżetowe w rozumieniu przepisów
o finansach publicznych.
2. Do dyrektora zespołu parków krajobrazowych stosuje się odpowiednio
przepisy dotyczące dyrektora parku krajobrazowego.
Art. 107. 1. Zadania z zakresu ochrony przyrody, walorów krajobrazowych,
wartości historycznych i kulturowych oraz działalności edukacyjnej na terenie
parku krajobrazowego wykonuje Służba Parku Krajobrazowego.
2. Do zadań Służby Parku Krajobrazowego należy:
3. Wojewoda może powierzyć, w drodze
decyzji administracyjnej, dyrektorowi parku krajobrazowego wykonywanie zadań
poza granicami parku krajobrazowego w zakresie związanym z funkcjonowaniem i
ochroną obszarów Natura 2000, w zakresie ochrony siedlisk przyrodniczych,
gatunków roślin i zwierząt oraz realizacji ustaleń planu ochrony.
4. Pracownik Służby Parku Krajobrazowego ma prawo do legitymowania osób
naruszających przepisy o ochronie przyrody, a w razie odmowy okazania dokumentu
pozwalającego na ustalenie tożsamości - zwracania się do Policji lub innych
właściwych organów o ustalenie tożsamości.
5. Pracownik Służby Parku Krajobrazowego otrzymuje bezpłatne
umundurowanie, które obowiązkowo nosi przy wykonywaniu czynności służbowych.
6. Minister właściwy do spraw środowiska, kierując się potrzebą doboru w
Służbach Parków Krajobrazowych pracowników o odpowiednich kwalifikacjach
zawodowych, określi, w drodze rozporządzenia, stanowiska oraz wymagania
kwalifikacyjne, jakie powinni spełniać pracownicy zatrudnieni na poszczególnych
stanowiskach w Służbach Parków Krajobrazowych, z uwzględnieniem wykształcenia i
stażu pracy.
7. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze
rozporządzenia, dla pracowników Służb Parków Krajobrazowych wzór legitymacji
służbowej, wzory umundurowania oraz oznak służbowych dla poszczególnych
stanowisk, w tym odpowiedni wzór umundurowania wyjściowego i polowego na pory
roku, kolor i wzór przedmiotów uzupełniających mundury, wzór orła umieszczanego
na czapce, a także okresy użytkowania części umundurowania, kierując się
potrzebą zapewnienia pracownikom Służb Parków Krajobrazowych odpowiednich
warunków do wykonywania zadań, wymagających przebywania w terenie w różnych
porach roku, oraz potrzebą rozróżnienia cech umundurowania pracowników
zatrudnionych na poszczególnych stanowiskach.
Rozdział 7
Zwalczanie przestępstw i wykroczeń na obszarach chronionych
Art. 108. 1. W parkach narodowych zadania
związane z ochroną mienia oraz zwalczaniem przestępstw i wykroczeń w zakresie
ochrony przyrody wykonują funkcjonariusze Straży Parku zaliczani do Służby
Parku Narodowego.
2. Funkcjonariuszem Straży Parku może być osoba, która:
3. Koszty orzeczenia, o którym mowa w
ust. 2 pkt 7, ponosi osoba kandydująca na funkcjonariusza Straży Parku.
4. Funkcjonariusz Straży Parku podlega co 5 lat okresowym badaniom
lekarskim i psychologicznym, potwierdzonym orzeczeniem.
5. Funkcjonariusz Straży Parku przy wykonywaniu zadań, o których mowa w
ust. 1, ma prawo do:
6. Uprawnienia, o których mowa w ust.
5, przysługują dyrektorowi parku narodowego, jego zastępcy, nadleśniczemu,
konserwatorowi obrębu ochronnego, leśniczemu, konserwatorowi obwodu ochronnego,
podleśniczemu, starszemu strażnikowi i strażnikowi.
7. Czynności, o których mowa w ust. 5 pkt 1 i 3-8, funkcjonariusz Straży
Parku ma prawo wykonywać w granicach parku lub poza jego granicami w razie
uzasadnionego podejrzenia, że przestępstwo lub wykroczenie zostało popełnione
na szkodę parku narodowego.
8. Przy wykonywaniu czynności, o których mowa w ust. 5 pkt 3-6, stosuje
się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego lub przepisy Kodeksu
postępowania w sprawach o wykroczenia.
9. Rada Ministrów, kierując się potrzebą ustalenia jednolitych sposobów
legitymowania i kontroli osób popełniających wykroczenia i przestępstwa
przeciwko ochronie przyrody, określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb
wykonywania następujących czynności:
10. Minister właściwy do spraw
środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi,
w drodze rozporządzenia, zakres i tryb współpracy Straży Parku z Policją oraz
zakres działań Straży Parku podlegających kontroli Policji i sposób sprawowania
tej kontroli, kierując się potrzebą podejmowania wspólnych działań Straży Parku
z Policją na obszarze parku narodowego w zakresie zwalczania przestępstw i
wykroczeń.
Art. 109. 1. Funkcjonariusz Straży Parku może stosować wobec osób
uniemożliwiających wykonywanie przez niego zadań określonych w ustawie
następujące środki przymusu bezpośredniego:
2. Zastosowanie przez funkcjonariusza
Straży Parku środka przymusu bezpośredniego powinno odpowiadać potrzebom
wynikającym z zaistniałej sytuacji i zmierzać do podporządkowania się osoby
poleceniom wydanym przez funkcjonariusza.
3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposoby użycia
środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w ust. 1, oraz przydziału,
przechowywania i ewidencji środków, o których mowa w ust. 1 pkt 2-5, kierując
się potrzebą określenia warunków użycia środków przymusu bezpośredniego przez
funkcjonariuszy Straży Parku podczas realizacji zadań związanych z ochroną
przyrody i mienia parku narodowego.
Art. 110. 1. Funkcjonariusz Straży Parku może być wyposażony w broń
bojową oraz broń myśliwską, a pracownik Służby Parku w broń myśliwską.
2. Funkcjonariusz Straży Parku może być dopuszczony do pracy z bronią,
jeżeli:
3. Broń bojową i broń myśliwską
dyrektor parku narodowego nabywa na podstawie decyzji administracyjnej wydanej
przez właściwego miejscowo komendanta wojewódzkiego Policji, na wniosek
dyrektora parku narodowego, zgodnie z ustawą z dnia 21 maja 1999 r. o broni i
amunicji.
4. Dyrektor parku narodowego może przydzielić broń bojową lub broń
myśliwską wraz z amunicją funkcjonariuszowi Straży Parku.
5. Decyzję o wyposażeniu funkcjonariusza Straży Parku w broń bojową lub
broń myśliwską na czas pełnienia służby podejmuje każdorazowo Komendant Straży
Parku.
6. Broń, o której mowa w ust. 4, przydziela się wraz ze świadectwem
broni.
7. Broń bojową, o której mowa w ust. 4, funkcjonariusz Straży Parku ma
prawo użyć w następujących przypadkach:
8. Broń myśliwską, o której mowa w ust. 4, funkcjonariusz Straży Parku ma prawo użyć w następujących przypadkach:
9. Użycie broni bojowej powinno
następować w sposób wyrządzający najmniejszą szkodę osobie, przeciwko której
użyto broni, i nie może zmierzać do pozbawienia jej życia, a także narażać na
niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia innych osób.
10. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze
rozporządzenia, zakres szkolenia podstawowego oraz tryb powoływania komisji
egzaminacyjnej, o których mowa w ust. 2 pkt 1, kierując się potrzebą posiadania
przez funkcjonariuszy Straży Parku wiedzy niezbędnej do wykonywania zadań.
11. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposoby i tryb
postępowania przy użyciu broni bojowej przez funkcjonariusza Straży Parku,
kierując się potrzebą wykonywania zadań w zakresie ochrony przyrody i mienia
parku narodowego przez Straż Parku.
12. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób
ewidencjonowania i przechowywania broni bojowej oraz broni myśliwskiej wraz z
amunicją, kierując się potrzebą zabezpieczenia broni bojowej oraz broni
myśliwskiej wraz z amunicją, będącej w dyspozycji Straży Parku.
13. Przepisy dotyczące dopuszczania, przydzielania i wyposażania w broń
myśliwską stosuje się odpowiednio do pracowników Służby Parku, o których mowa w
ust. 1.
Rozdział 8
Wykonywanie ochrony przyrody
Art. 111. 1. Minister właściwy do spraw
środowiska sporządza projekt krajowej strategii ochrony i zrównoważonego
użytkowania różnorodności biologicznej wraz z projektem programu działań.
2. Krajową strategię ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności
biologicznej, wraz z programem działań, zatwierdza, w drodze uchwały, Rada
Ministrów.
Art. 112. 1. W ramach państwowego monitoringu środowiska prowadzi się
monitoring przyrodniczy różnorodności biologicznej i krajobrazowej.
2. Monitoring przyrodniczy polega na obserwacji i ocenie stanu oraz
zachodzących zmian w składnikach różnorodności biologicznej i krajobrazowej na
wybranych obszarach, a także na ocenie skuteczności stosowanych metod ochrony
przyrody, w tym na obserwacji siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i
zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000.
Art. 113. 1. Minister właściwy do spraw środowiska prowadzi centralny
rejestr form ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-9.
2. Rejestry, o których mowa w ust. 1 i w art. 114 ust. 2, zawierają:
3. Wyszczególnienie form własności i
rodzaju gruntów, o którym mowa w ust. 2 pkt 4, nie dotyczy parków
krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu i zespołów przyrodniczo-
krajobrazowych.
4. Organ, który utworzył lub ustanowił formę ochrony przyrody, o której
mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2-4 i 6-9, przesyła ministrowi właściwemu do spraw
środowiska, w terminie 30 dni od dnia jej utworzenia lub ustanowienia, kopię
aktu o utworzeniu lub ustanowieniu danej formy ochrony przyrody oraz
informacje, o których mowa w ust. 2.
Art. 114. 1. Wojewoda gromadzi dokumentację dotyczącą zasobów, tworów i
składników przyrody, a w szczególności cennych ze względów naukowych tworów
przyrody, stanowisk chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, a także
ich siedlisk oraz siedlisk przyrodniczych.
2. Wojewoda prowadzi rejestr form ochrony przyrody, o których mowa w
art. 6 ust. 1 pkt 2-4 i 6-9, położonych w całości lub w części na obszarze jego
działania.
3. Organ, który ustanowił formę ochrony przyrody, o której mowa w art. 6
ust. 1 pkt 4 i 6-9, przesyła wojewodzie, w terminie 30 dni od dnia jej
ustanowienia, kopię aktu o utworzeniu lub ustanowieniu danej formy ochrony
przyrody oraz informacje, o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1-8.
Art. 115. 1. Na obrzeżach lub w pobliżu form ochrony przyrody, o których
mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 oraz 7 i 8, umieszcza się tablice informujące o
nazwie form ochrony przyrody oraz o zakazach obowiązujących na obszarach lub w
stosunku do tych form, a na obrzeżach form ochrony przyrody, o których mowa w
art. 6 ust. 1 pkt 4-6 i pkt 9, umieszcza się tablice informujące o nazwie formy
ochrony przyrody.
2. Na obrzeżach parku narodowego tablice, o których mowa w ust. 1,
umieszcza dyrektor parku narodowego, a na obrzeżach lub w pobliżu form ochrony
przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2-9 - organ sprawujący nadzór nad
daną formą ochrony przyrody.
3. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze
rozporządzenia, wzory tablic, o których mowa w ust. 1, kierując się potrzebą
ujednolicenia tablic, określając ich kształt i rozmiary, materiał, z jakiego
zostaną wykonane, tło tablic, wielkość i kolor liter w napisach.
Art. 116. W przypadku przebiegu drogi publicznej przez park narodowy lub
rezerwat przyrody wyznaczenie miejsc parkingowych następuje po uzyskaniu zgody
- odpowiednio - dyrektora parku narodowego lub organu uznającego obszar za
rezerwat przyrody.
Rozdział 9
Gospodarowanie zasobami i składnikami przyrody
Art. 117. 1. Gospodarowanie zasobami dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów oraz zasobami genetycznymi roślin, zwierząt i grzybów użytkowanymi przez człowieka powinno zapewniać ich trwałość, optymalną liczebność i ochronę różnorodności genetycznej, w szczególności przez:
2. Na gruntach użytkowanych
gospodarczo w parkach narodowych lub rezerwatach przyrody stosuje się ochronę
krajobrazową.
Art. 118. 1. Prowadzenie robót polegających na regulacji wód oraz
budowie wałów przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień
budowlanych, oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne - na
terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłaszcza na terenach, na
których znajdują się skupienia roślinności o szczególnej wartości z punktu
widzenia przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych,
terenach masowych lęgów ptactwa, występowania skupień gatunków chronionych oraz
tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów
wodnych, następuje na podstawie decyzji wojewody, który ustala warunki
prowadzenia robót.
2. Wydanie decyzji, o której mowa w ust. 1, następuje przed uzyskaniem
pozwolenia na budowę na podstawie rozdziału 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. -
Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 oraz z 2004 r. Nr 6, poz.
41).
Art. 119. Zabrania się wznoszenia w pobliżu morza, jezior i innych
zbiorników wodnych, rzek i kanałów obiektów budowlanych uniemożliwiających lub
utrudniających ludziom i dziko występującym zwierzętom dostęp do wody, z
wyjątkiem obiektów służących turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej
oraz związanych z bezpieczeństwem powszechnym i obronnością kraju.
Art. 120. 1. Zabrania się wprowadzania do środowiska przyrodniczego oraz
przemieszczania w tym środowisku roślin, zwierząt lub grzybów gatunków obcych,
a także ich form rozwojowych.
2. Sprowadzanie do kraju roślin, zwierząt lub grzybów gatunków obcych,
które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić
gatunkom rodzimym, wymaga zezwolenia ministra właściwego do spraw środowiska.
3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do gatunków ryb, na których
wprowadzanie jest wymagane zezwolenie ministra właściwego do spraw rolnictwa,
wydawane na podstawie art. 3 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie
śródlądowym (Dz. U. z 1999 r. Nr 66, poz. 750, z późn. zm.) albo art. 26 ustawy
z dnia 6 września 2001 r. o rybołówstwie morskim (Dz. U. Nr 129, poz. 1441 oraz
z 2002 r. Nr 181, poz. 1514).
4. Zakazów, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się do wprowadzania i
przemieszczania roślin:
Art.
121. 1.
Gospodarowanie zasobami przyrody nieożywionej powinno być prowadzone w sposób
zapewniający ochronę innych zasobów, tworów i składników przyrody, oszczędne
użytkowanie przestrzeni oraz zachowanie szczególnie cennych tworów i składników
przyrody nieożywionej, w tym profili geologicznych i glebowych, jaskiń, turni,
skałek, głazów narzutowych, naturalnych zbiorników i cieków wodnych, źródeł i
wodospadów, elementów dna morza, wydm i glebowych powierzchni wzorcowych, a
także miejsc występowania kopalnych szczątków roślin i zwierząt.
2. Wywóz za granicę meteorytów i kopalnych szczątków roślin i zwierząt
wymaga zezwolenia ministra właściwego do spraw środowiska.
Art. 122. 1. Kto dokona odkrycia kopalnych szczątków roślin lub
zwierząt, jest obowiązany powiadomić o tym niezwłocznie wojewodę, a jeżeli nie
jest to możliwe - właściwego wójta, burmistrza albo prezydenta miasta.
2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta jest obowiązany przekazać
niezwłocznie wojewodzie zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1.
3. Jeżeli wojewoda ustali, że odkryte kopalne szczątki roślin lub
zwierząt są cenne dla nauki, przekazuje je do muzeum lub placówki naukowej.
Art. 123. 1. Wojewoda dokonuje kontroli przestrzegania przepisów o
ochronie przyrody w trakcie gospodarczego wykorzystania zasobów i składników
przyrody przez jednostki organizacyjne oraz osoby prawne i fizyczne.
2. Czynności kontrolne są wykonywane przez osoby posiadające imienne
upoważnienie wydane przez wojewodę.
3. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 2, zawiera wskazanie osoby
upoważnionej do wykonywania czynności, miejsca i zakresu kontroli oraz podstawy
prawnej do jej wykonywania.
4. Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych osoba upoważniona do
ich wykonywania jest obowiązana okazać upoważnienie, o którym mowa w ust. 2.
5. Osoby upoważnione do wykonywania czynności kontrolnych mają prawo do:
6. Osoba wykonująca czynności kontrolne
sporządza z tych czynności protokół.
7. Protokół podpisuje osoba wykonująca czynności kontrolne oraz podmiot
kontrolowany.
8. W przypadku odmowy podpisania protokołu przez podmiot kontrolowany,
protokół podpisuje tylko osoba wykonująca czynności kontrolne, dokonując w
protokole stosownej adnotacji o odmowie podpisania protokołu przez podmiot
kontrolowany.
9. Wstęp oraz wykonywanie czynności kontrolnych następują w obecności
właściciela lub posiadacza nieruchomości.
Art. 124. Zabrania się wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów
przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów.
Art. 125. Rośliny, zwierzęta lub grzyby, a także ich siedliska,
nieobjęte formami ochrony przyrody mogą być niszczone lub zabijane jedynie w
związku z:
Rozdział 10
Skutki prawne objęcia ochroną
Art. 126. 1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:
2. Odpowiedzialność, o której mowa w
ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści.
3. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje wojewoda, a na obszarze parku narodowego
dyrektor tego parku.
4. Właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą
współdziałać z wojewodą, a na obszarze parku narodowego - z dyrektorem tego
parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych, lasów oraz
zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których
mowa w ust. 1.
5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę
urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu
właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub wojewody, w ramach
zawartych umów cywilnoprawnych.
6. Odszkodowanie nie przysługuje:
7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta
łowne, występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych
oraz w rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań
według zasad określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. -
Prawo łowieckie (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 i Nr 113, poz. 984).
8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne w strefie
ochronnej zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku Narodowego, a w
rezerwatach przyrody - do sprawującego nadzór nad rezerwatem.
9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w strefie
ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku narodowego, a za
szkody spowodowane w rezerwatach przyrody - ze środków budżetu państwa, z
części, której dysponentem jest wojewoda.
10. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody
wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne.
11. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, sposób
postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o
których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i
wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując
się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości
wyceny szkody według cen rynkowych.
12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne niż
wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za
które odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony
gatunkowej zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w
gospodarce człowieka.
Rozdział 11
Przepisy karne
Art. 127. Kto umyślnie:
-podlega
karze aresztu albo grzywny.
Art. 128. Kto:
- podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art. 129. W razie ukarania za wykroczenie określone w art. 127 lub
skazania za przestępstwo określone w art. 128, sąd może orzec:
Art.
130. 1. Sąd doręcza
odpis wydanego prawomocnego orzeczenia o przepadku roślin, zwierząt lub
grzybów, ich rozpoznawalnych części oraz produktów pochodnych wojewodzie
właściwemu ze względu na miejsce popełnienia wykroczenia lub przestępstwa.
2. Rośliny, zwierzęta lub grzyby, ich rozpoznawalne części oraz produkty
pochodne, o których mowa w ust. 1, podlegają przekazaniu podmiotom uprawnionym
do ich utrzymywania, wyznaczanym przez:
3. Organy, o których mowa w ust. 2,
mogą zarządzić, na koszt skazanego, odesłanie roślin lub zwierząt oraz
produktów pochodnych, wobec których orzeczono przepadek, do państwa z którego
dokonano ich eksportu.
Art. 131. Kto:
- podlega
karze aresztu albo grzywny.
Art. 132. Orzekanie w sprawach, o których mowa w art. 127 i 131,
następuje na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.
Rozdział 12
Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 133-142 (pominięte)
Rozdział 13
Przepisy przejściowe, dostosowujące i końcowe
Art. 143. Obrączki użyte do obrączkowania
ptaków przed dniem wejścia w życie ustawy nie podlegają wymianie na obrączki
sporządzone zgodnie ze wzorem określonym w przepisach, o których mowa w art.
55.
Art. 144. Dyrektor parku narodowego powołany przed dniem wejścia w życie
ustawy pozostaje na stanowisku do czasu powołania dyrektora parku na podstawie
art. 101 ust. 2, nie dłużej jednak niż jeden rok od dnia wejścia w życie
ustawy.
Art. 145. 1. Wojewódzcy konserwatorzy przyrody powołani przed dniem
wejścia w życie ustawy pozostają na dotychczas zajmowanych stanowiskach.
2. Z dniem wejścia w życie ustawy dotychczasowe stosunki pracy z
wojewódzkimi konserwatorami przyrody nawiązane na podstawie powołania
przekształcają się w stosunki pracy na podstawie umowy o pracę na czas
nieokreślony, na warunkach pracy i płacy określonych w powołaniu.
Art. 146. Przepis art. 108 ust. 2 pkt 5 nie ma zastosowania do
funkcjonariuszy Straży Parku zatrudnionych w parku narodowym przed dniem
wejścia w życie ustawy, przez okres nie krótszy niż 10 lat.
Art. 147. Umundurowanie oraz przedmioty uzupełniające mundury
pracowników Służb Parków Narodowych i Służb Parków Krajobrazowych mogą być
używane według dotychczas obowiązujących wzorów do czasu wyczerpania zapasów.
Art. 148. 1. Ogrody botaniczne i ośrodki istniejące przed dniem wejścia
w życie ustawy mogą prowadzić dotychczasową działalność bez zezwolenia, o
którym mowa w art. 67 ust. 1 lub art. 75 ust. 1, nie dłużej jednak niż do dnia
31 grudnia 2005 r.
2. Ogrody botaniczne oraz ośrodki, które w terminie, o którym mowa w
ust. 1, nie uzyskają zezwolenia na prowadzenie działalności, podlegają
likwidacji.
Art. 149. Zwierzęta, o których mowa w art. 61 ust. 1, na które nie ma
dokumentu stwierdzającego legalność pochodzenia lub zezwolenia ministra
właściwego do spraw środowiska, podlegają rejestracji, zgodnie z art. 64 ust.
1, w okresie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 150. Posiadacze spreparowanych zwierząt lub ich części są
obowiązani do uzyskania zezwolenia, o którym mowa w art. 56 ust. 1 lub 2, w
okresie jednego roku od dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 151. Straż Parku, Służba Parku Narodowego i Służba Parku
Krajobrazowego działające przed dniem wejścia w życie ustawy stają się
odpowiednio Strażą Parku, Służbą Parku Narodowego i Służbą Parku Krajobrazowego
w rozumieniu niniejszej ustawy.
Art. 152. 1. Zadania Państwowej Rady Ochrony Przyrody, wojewódzkich rad
ochrony przyrody, rad naukowych parków narodowych, rad parków krajobrazowych
lub rad zespołów parków krajobrazowych, do czasu powołania członków tych
organów, wykonują odpowiednio Państwowa Rada Ochrony Przyrody, wojewódzkie
komisje ochrony przyrody, rady parków narodowych i rady parków.
2. Powołanie członków Państwowej Rady Ochrony Przyrody, wojewódzkich rad
ochrony przyrody, rad naukowych parków narodowych, rad parków krajobrazowych
lub rad zespołów parków krajobrazowych nastąpi w terminie 6 miesięcy od dnia
wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 153. Formy ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-4
i 6-10, utworzone lub wprowadzone przed dniem wejścia w życie ustawy stają się
formami ochrony przyrody w rozumieniu niniejszej ustawy.
Art. 154. 1. Plany ochrony dla parków narodowych, rezerwatów przyrody,
parków krajobrazowych ustanowione w okresie od dnia 2 lutego 2001 r. do dnia
wejścia w życie ustawy stają się planami ochrony w rozumieniu niniejszej
ustawy.
2. Dla parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych
utworzonych przed dniem wejścia w życie ustawy, nieposiadających planu ochrony,
sporządza się plan ochrony w terminie do 5 lat od dnia wejścia w życie ustawy,
z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Dla parków krajobrazowych, które miały zatwierdzone rozporządzeniem
plany ochrony do dnia 2 lutego 2001 r., sporządza się, z ich wykorzystaniem,
plany ochrony w rozumieniu niniejszej ustawy, w terminie do 6 miesięcy od dnia
wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 155. Parki gminne utworzone przed dniem wejścia w życie ustawy
stają się parkami gminnymi w rozumieniu niniejszej ustawy.
Art. 156. Strefy ochrony ostoi, miejsc rozrodu i regularnego przebywania
zwierząt gatunków chronionych, ustalone przed dniem wejścia w życie ustawy,
stają się strefami ochrony ostoi, miejscami rozrodu i regularnego przebywania
zwierząt gatunków chronionych w rozumieniu niniejszej ustawy.
Art. 157. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie
przepisów ustawy, o której mowa w art. 161, zachowują moc do czasu wejścia w
życie aktów wykonawczych wydanych na podstawie niniejszej ustawy.
Art. 158. Do spraw wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy, a
niezakończonych decyzją ostateczną stosuje się przepisy dotychczasowe.
Art. 159. 1. Z dniem wejścia w życie ustawy Krajowy Zarząd Parków
Narodowych przechodzi w stan likwidacji. Aktywa i pasywa Krajowego Zarządu
Parków Narodowych przejmuje minister właściwy do spraw środowiska.
2. Likwidację Krajowego Zarządu Parków Narodowych prowadzi się pod jego
dotychczasową nazwą z dodatkiem "w likwidacji".
3. Pracownicy Krajowego Zarządu Parków Narodowych z dniem wejścia w
życie ustawy stają się pracownikami urzędu obsługującego ministra właściwego do
spraw środowiska, z zastrzeżeniem art. 160.
4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw środowiska, w drodze rozporządzenia, dokona
przeniesienia planowanych dochodów i wydatków budżetowych w ramach części 41 -
środowisko między działami i rozdziałami budżetu państwa w zakresie dotyczącym
zadań przejętych przez Ministerstwo Środowiska z Krajowego Zarządu Parków
Narodowych oraz określi limity zatrudnienia i kwoty wynagrodzeń w podziale na działy
i rozdziały budżetu państwa, z zachowaniem przeznaczenia środków publicznych
wynikającego z ustawy budżetowej.
5. Do przeniesień, o których mowa w ust. 4, nie stosuje się ograniczeń
wynikających z art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach
publicznych.
Art. 160. 1. Stosunki pracy z pracownikami, o których mowa w art. 159
ust. 3, wygasają po upływie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy:
2. Pracodawca jest obowiązany
powiadomić, w formie pisemnej, pracownika o terminie wygaśnięcia stosunku pracy
i o skutkach nieprzyjęcia nowych warunków pracy i płacy.
3. Wcześniejsze rozwiązanie stosunku pracy przez pracodawcę może
nastąpić za wypowiedzeniem.
4. Pracownicy, o których mowa w art. 159 ust. 3, zachowują uprawnienia
pracownicze wynikające z aktów, na podstawie których powstał ich stosunek pracy
przed dniem wejścia w życie ustawy, do dnia:
5. W przypadku wygaśnięcia stosunku
pracy, o którym mowa w ust. 1, lub wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 3,
pracownikom przysługuje odprawa, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 13 marca
2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z
przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844, Nr 213, poz. 2081
i Nr 223, poz. 2217).
Art. 161. Traci moc ustawa z dnia 16 października 1991 r. o ochronie
przyrody (Dz. U. z 2001 r. Nr 99, poz. 1079, Nr 100, poz. 1085, Nr 110, poz.
1189 i Nr 145, poz. 1623, z 2002 r. Nr 130, poz. 1112 oraz z 2003 r. Nr 80,
poz. 717, Nr 162, poz. 1568 i Nr 203, poz. 1966).
Art. 162. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 maja 2004 r., z wyjątkiem
art. 39 i 134 pkt 2, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2005 r.