USTAWA
z dnia 28
września 1991 r.
o lasach
(skróty)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1
Ustawa określa zasady
zachowania, ochrony i powiększania zasobów leśnych oraz zasady gospodarki
leśnej w powiązaniu z innymi elementami środowiska i z gospodarką narodową.
Art. 2
Przepisu ustawy stosuje
się do lasów, bez względu na formę ich własności.
Art. 3
Lasem w rozumieniu ustawy
jest grunt:
- o
zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną (uprawami leśnymi) - drzewami i krzewami oraz runem leśnym - lub przejściowo jej
pozbawiony:
- przeznaczony
do produkcji leśnej lub
- stanowiący
rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego albo
- wpisany
do rejestru zabytków;
- związany
z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki
leśnej: budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, linie podziału
przestrzennego lasu, drogi leśne, tereny pod liniami energetycznymi,
szkółki leśne, miejsca składowania drewna, a także wykorzystywany na
parkingi leśne i urządzenia turystyczne.
Art. 5
- Nadzór
nad gospodarką leśną sprawują:
- minister
właściwy do spraw środowiska - w lasach stanowiących własność Skarbu
Państwa,
- starosta
oraz w zakresie określonym w ustawie wojewoda - w lasach nie stanowiących
własności Skarbu Państwa.
c.
Na realizację
zadania, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, starosta
otrzymuje dotację celową z budżetu państwa.
- Wojewoda
może powierzyć, w drodze porozumienia, prowadzenie w jego imieniu spraw z
zakresu nadzoru, o którym mowa w ust. 1, w tym wydawanie decyzji administracyjnych
w pierwszej instancji, dyrektorowi regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych.
- Starosta
może powierzyć, w drodze porozumienia, prowadzenie w jego imieniu spraw z
zakresu nadzoru, o którym mowa w ust. 1, w tym wydawanie decyzji
administracyjnych w pierwszej instancji, nadleśniczemu Lasów Państwowych,
zwanemu dalej "nadleśniczym".
.
W przypadku
powierzenia zadania, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, starosta przekazuje środki
na realizację tego zadania.
- Dyrektor
regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych i nadleśniczy prowadzą powierzone
przez wojewodę lub starostę sprawy, o których mowa w ust. 2 i 3, po
zapewnieniu przez powierzającego środków finansowych na te cele.
Art. 6
- Użyte w
ustawie określenia oznaczają:
- gospodarka
leśna - działalność leśną w zakresie urządzania, ochrony i
zagospodarowaniu lasu, utrzymania i powiększania zasobów i upraw leśnych,
gospodarowania zwierzyną, pozyskiwania - z wyjątkiem skupu - drewna,
żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa
leśnego, a także sprzedaż tych produktów oraz realizację
pozaprodukcyjnych funkcji lasu,
(......)
- właściciel
lasu - osobę fizyczna lub prawną będąca właścicielem albo użytkownikiem
wieczystym lasu oraz osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę
organizacyjną nie posiadająca osobowości prawnej będącą posiadaczem
samoistym, użytkownikiem, zarządcą lub dzierżawcą lasu,
(.......)
- drogi
leśne - drogi położone w lasach nie będące drogami publicznymi w
rozumieniu przepisów o drogach publicznych,
(.......)
Art. 13
- Właściciele
lasów są obowiązani do trwałego utrzymywania lasów i zapewnienia ciągłości
ich użytkowania, a w szczególności do:
- zachowania
w lasach roślinności leśnej (upraw leśnych) oraz naturalnych bagien i
torfowisk,
- ponownego
wprowadzania roślinności leśnej (upraw leśnych) w lasach w okresie do 2
lat od usunięcia drzewostanu, a w razie szkód wywołanych przez pożary i
inne klęski żywiołowe - w okresie do 5 lat,
- pielęgnowania
i ochrony lasu, w tym również ochrony przeciwpożarowej,
(........)
- Zmiana
lasu na użytek rolny jest dopuszczalna w przypadkach szczególnie
uzasadnionych potrzeb właścicieli lasów.
- W
sprawach, o których mowa w ust. 2:
- w
stosunku do lasów stanowiących własność Skarbu Państwa decyzje wydaje
dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, na wniosek
nadleśniczego,
- w
stosunku do lasów nie stanowiących własności Skarbu Państwa:
- o
powierzchni do 10 ha decyzje wydaje starosta, na wniosek właściciela
lasu,
- o
powierzchni powyżej 10 ha decyzje wydaje wojewoda, na wniosek
właściciela lasu.
(..............)
Rozdział 5
Zasady udostępniania lasów
Art. 26
- Lasy
stanowiące własność Skarbu Państwa, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, są
udostępniane dla ludności.
- Stałym
zakazem wstępu objęte są lasy stanowiące:
- uprawy
leśne do 4 m wysokości,
- powierzchnie
doświadczalne i drzewostany nasienne,
- ostoje
zwierząt,
- źródliska
rzek i potoków,
- obszary
zagrożone erozją.
- Nadleśniczy
wprowadza okresowy zakaz wstępu do lasu stanowiącego własność Skarbu
Państwa, w razie gdy:
- wystąpiło
zniszczenie albo znaczne uszkodzenie drzewostanów lub degradacja runa
leśnego,
- występuje
duże zagrożenie pożarowe,
- wykonywane
są zabiegi gospodarcze związane z hodowlą, ochroną lasu lub pozyskaniem
drewna.
- Lasy
objęte stałym lub okresowym zakazem wstępu, z wyjątkiem przypadków
określonych w ust. 2 pkt 1, oznacza się tablicami z napisem "zakaz
wstępu" oraz wskazaniem przyczyny i terminu obowiązywania zakazu.
Obowiązek ustawiania i utrzymywania znaków ciąży na nadleśniczym w
stosunku do lasów będących w zarządzie Lasów Państwowych oraz na
właścicielach pozostałych lasów.
- Minister
Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa określi, w drodze
rozporządzenia, wzór znaku zakazu wstępu do lasu oraz zasady jego
umieszczania.
(..................)
Art. 28
Właściciel lasu nie
stanowiącego własności Skarbu Państwa może zakazać wstępu do lasu, oznaczając
ten las tablicą z odpowiednim napisem.
Art. 29
- Ruch
pojazdem silnikowym, zaprzęgowym i motorowerem w lesie dozwolony jest
jedynie drogami publicznymi, natomiast drogami leśnymi jest dozwolony
tylko wtedy, gdy są one oznakowane drogowskazami dopuszczającymi ruch po
tych drogach. Nie dotyczy to inwalidów poruszających się pojazdami
przystosowanymi do ich potrzeb.
- Jazda
konna w lesie dopuszczalna jest tylko drogami leśnymi wyznaczonymi przez
nadleśniczego.
- Postój
pojazdów, o których mowa w ust. 1, na drogach leśnych jest dozwolony
wyłącznie w miejscach oznakowanych.
- Przepisy
ust. 1 oraz art. 26 ust. 2 i 3, a także art. 28, nie dotyczą wykonujących
czynności służbowe lub gospodarcze:
1.
pracowników
nadleśnictw,
2.
osób
nadzorujących gospodarkę leśną oraz kontrolujących jednostki organizacyjne
Lasów Państwowych,
3.
osób
zwalczających pożary oraz ratujących życie lub zdrowie ludzkie,
4.
funkcjonariuszy
Straży Granicznej chroniących granicę państwową oraz funkcjonariuszy innych
organów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i porządek publiczny,
5.
osób
wykonujących czynności z zakresu gospodarki łowieckiej oraz właścicieli
pasiek zlokalizowanych na obszarach leśnych,
6.
właścicieli
lasów we własnych lasach,
7.
osób
użytkujących grunty rolne położone wśród lasów,
8.
pracowników
leśnych jednostek naukowych, badawczo-rozwojowych i doświadczalnych, w związku
z wykonywaniem badań naukowych i doświadczeń z zakresu leśnictwa i ochrony
przyrody,
9.
wojewódzkich
konserwatorów przyrody oraz pracowników Służb Parków Krajobrazowych,
10.
osób
sporządzających plany urządzenia lasu, uproszczone plany urządzenia lasu lub
inwentaryzację stanu lasu, o której mowa w art. 19 ust. 3.
- Imprezy
sportowe oraz inne imprezy o charakterze masowym organizowane w lesie
wymagają zgody właściciela lasu.
Art. 30
- W
lasach zabrania się:
- zanieczyszczania
gleby i wód,
- zaśmiecania,
- rozkopywania
gruntu,
- niszczenia
grzybów oraz grzybni,
- niszczenia
lub uszkadzania drzew, krzewów lub innych roślin,
- niszczenia
urządzeń i obiektów gospodarczych, turystycznych i technicznych oraz
znaków i tablic,
- zbierania
płodów runa leśnego w oznakowanych miejscach zabronionych,
- rozgarniania
i zbierania ściółki,
- wypasu
zwierząt gospodarskich,
- biwakowania
poza miejscami wyznaczonymi przez właściciela lasu lub nadleśniczego,
- wybierania
jaj i piskląt, niszczenia lęgowisk i gniazd ptasich, a także niszczenia
legowisk, nor i mrowisk,
- płoszenia,
ścigania, chwytania i zabijania dziko żyjących zwierząt,
- puszczania
psów luzem,
- hałasowania
oraz używania sygnałów dźwiękowych, z wyjątkiem przypadków wymagających
wszczęcia alarmu.
- Przepisy
ust. 1 pkt 3 i 5 nie dotyczą czynności związanych z gospodarką leśną, a
pkt 12-14 nie dotyczą polowań.
- W
lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w
szczególności:
- rozniecania
ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub
nadleśniczego,
- korzystania
z otwartego płomienia,
- wypalania
wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych.
- Przepisy
ust. 3 nie dotyczą działań i czynności związanych z gospodarką leśną, pod
warunkiem że czynności te nie stanowią zagrożenia pożarowego.
(..............)
Rozdział 7
Służba Leśna
Art. 45
- W
Lasach Państwowych tworzy się Służbę Leśną. Do Służby Leśnej zalicza się
pracowników zajmujących się:
- sprawami
zarządu lasami będącymi w zarządzie Lasów Państwowych,
- prowadzeniem
gospodarki leśnej i ochroną lasów,
- zwalczaniem
przestępstw i wykroczeń w zakresie szkodnictwa leśnego oraz wykonywaniem
innych zadań w zakresie ochrony mienia,
(...........)
Art. 47
- W
Lasach Państwowych tworzy się Straż Leśną. Zadania, o których mowa w art.
45 ust. 1 pkt 3, wykonywane są przez strażników leśnych zaliczanych do
Służby Leśnej.
- Strażą
Leśną kieruje Główny Inspektor Straży Leśnej podporządkowany Dyrektorowi
Generalnemu.
- Jednostki
Straży Leśnej w Lasach Państwowych stanowią:
- posterunki
w nadleśnictwach podporządkowane nadleśniczemu,
- grupy
interwencyjne w regionalnych dyrekcjach Lasów Państwowych
podporządkowane dyrektorowi regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych
- Dyrektor
generalny określa:
- organizacje
i zakres działania posterunków i grup interwencyjnych, o których mowa w
ust. 1b,
- szczegółowe
zasady szkolenia strażników leśnych
- Strażnicy
leśni przy wykonywaniu zadań określonych w ust. 1 mają prawo do:
1.
legitymowania
osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia, jak również
świadków przestępstwa lub wykroczenia, w celu ustalenia ich tożsamości,
2.
nakładania
oraz pobierania grzywien, w drodze mandatu karnego, w sprawach i w zakresie
określonych odrębnymi przepisami,
3.
zatrzymywania
i dokonywania kontroli środków transportu na obszarach leśnych oraz w ich
bezpośrednim sąsiedztwie, w celu sprawdzenia ładunku oraz przeglądania
zawartości bagaży, w razie zaistnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia
czynu zabronionego pod groźbą kary,
4.
przeszukiwania
pomieszczeń i innych miejsc, w przypadkach uzasadnionego podejrzenia o
popełnienie przestępstwa, na zasadach określonych w Kodeksie postępowania
karnego,
5.
ujęcia na
gorącym uczynku sprawcy przestępstwa lub wykroczenia albo w pościgu podjętym
bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa oraz jego doprowadzenia do Policji,
6.
odbierania za
pokwitowaniem przedmiotów pochodzących z przestępstwa lub wykroczenia oraz
narzędzi i środków służących do ich popełnienia,
7.
prowadzenia
dochodzeń oraz wnoszenia i popierania aktów oskarżenia w postępowaniu
uproszczonym, jeżeli przedmiotem przestępstwa jest drewno pochodzące z lasów
stanowiących własność Skarbu Państwa, w trybie i na zasadach określonych w
Kodeksie postępowania karnego,
8.
prowadzenia
postępowania w sprawach o wykroczenia oraz udziału w rozprawach przed kolegium
do spraw wykroczeń w charakterze oskarżyciela publicznego i wnoszenia środków
zaskarżania do sądów rejonowych od rozstrzygnięć kolegium w sprawach zwalczania
wykroczeń w zakresie szkodnictwa leśnego,
9.
noszenia broni
palnej długiej i krótkiej lub gazowej oraz ręcznego miotacza gazowego,
10.
żądania
niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, zwracania się o taką pomoc do
jednostek gospodarczych, organizacji społecznych, jak również w nagłych
przypadkach do każdego obywatela o udzielenie doraźnej pomocy, na zasadach
określonych w ustawie o Policji.
(.............)
- Strażnik
leśny może, wobec osób uniemożliwiających wykonywanie przez niego
czynności określonych w ustawie, stosować środki przymusu bezpośredniego w
postaci:
0. siły fizycznej, przez
zastosowanie
1.
siły
fizycznej, przez zastosowanie chwytów obezwładniających oraz podobnych technik
obrony lub ataku,
2.
pałki gumowej
służbowej,
3.
chemicznych
środków obezwładniających w postaci ręcznego miotacza gazu i broni gazowej,
4.
kajdanek,
5.
psa
służbowego.
- Czynności,
o których mowa w ust. 3, powinny być wykonywane w sposób możliwie
najmniej naruszający nietykalność osoby, wobec której zostały podjęte.
- Na
sposób przeprowadzenia czynności, o których mowa w ust. 3, przysługuje
zażalenie do prokuratora.
- Zastosowanie
przez strażnika leśnego środka przymusu bezpośredniego powinno odpowiadać
potrzebom wynikającym z istniejącej sytuacji i zmierzać do
podporządkowania się osoby wydanym poleceniom.
- Jeżeli
zastosowanie środków przymusu bezpośredniego, wymienionych w ust. 3, okaże
się niewystarczające, strażnik leśny ma prawo użycia broni palnej w
następujących przypadkach:
6.
w celu
odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie własne lub innej osoby,
7.
przeciwko
osobie, która wezwana do natychmiastowego porzucenia broni lub innego
niebezpiecznego narzędzia nie zastosuje się do tego wezwania, a jej zachowanie
wskazuje na bezpośredni zamiar ich użycia przeciwko niemu lub innej osobie,
8.
przeciwko
osobie, która usiłuje przemocą odebrać broń.
- Użycie
broni palnej powinno następować w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą
szkodę osobie, przeciwko której użyto broni, i nie może zmierzać do
pozbawienia jej życia, a także narażać na niebezpieczeństwo utraty życia
lub zdrowia innych osób.
- Do
wykonywania przez strażnika leśnego czynności, o których mowa w ust. 2 pkt
1 i 3, a także do użycia przez niego środków przymusu, o których mowa w
ust. 4-6, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o Policji.
- Strażnikowi
leśnemu wykonującemu obowiązki służbowe na gruntach stanowiących własność
Skarbu Państwa zarządzanych przez Lasy Państwowe przysługują uprawnienia
określone odrębnymi przepisami odnoszącymi się do:
0. Państwowej Straży
Łowieckiej - w zakresie zwalczania kłusownictwa,
1.
Państwowej
Straży Łowieckiej - w zakresie zwalczania kłusownictwa,
2.
Straży Ochrony
Przyrody - w zakresie przestrzegania przepisów o ochronie przyrody,
3.
Państwowej
Straży Rybackiej - w zakresie kontroli legalności dokonywania połowu.
Art. 48
Uprawnienia strażnika
leśnego w zakresie zwalczania szkodnictwa leśnego, o których mowa w art. 47
ust. 2 pkt 1-8 i 10 oraz w ust. 8, przysługują nadleśniczemu, zastępcy
nadleśniczego oraz inżynierowi nadzoru, leśniczemu i podleśniczemu.